Zespół naukowców pod kierownictwem dr. inż. Damiana Goliwąsa z Centrum Pojazdów Szynowych Sieci Badawczej Łukasiewicz – Poznańskiego Instytutu Technologicznego, w ramach projektu pn.: „Prototyp systemu hamulca kolejowego dla maszyn drogowo-torowych ciągnących wagony”, realizuje pionierskie prace badawcze mające na celu opracowanie innowacyjnego systemu sterowania hamulcem kolejowym wagonów dołączonych do maszyny dwudrogowej.
Projekt jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na maszyny dwudrogowe wyposażone w funkcję hamowania dołączonymi wagonami towarowymi wynikające z prowadzonych w Polsce inwestycji związanych z rozbudową infrastruktury kolejowej, gdzie drogowe maszyny budowlane są adaptowane do pracy na torach kolejowych i pomagają w transporcie oraz rozładunku towarów podczas prac okołotorowych.
Naukowcy dostrzegli również, że maszyny dwudrogowe (np. ciągniki drogowe) wyposażone w opracowywany system mogą stanowić doskonałą alternatywę dla lokomotyw manewrowych tradycyjnie używanych w transporcie wewnątrzzakładowym oraz podczas prac na terminalach przeładunkowych i bocznicach kolejowych.
– Aby bezpiecznie transportować materiał budowlany za pomocą maszyn drogowo-torowych, wymagane jest zapewnienie funkcji sterowania hamulcami dołączonych do nich wagonów towarowych. Decydujące zatem jest opracowanie systemu sterowania hamulcem kolejowym tych wagonów. W związku z pojawiającymi się coraz częściej zapytaniami o tego typu rozwiązania pragnęliśmy wyjść naprzeciw oczekiwaniom firm z branży kolejowej. Zaproponowaliśmy taki system sterowania, który będzie bezpieczny, łatwy w obsłudze i z ergonomicznym interfejsem operator-maszyna – wyjaśnia dr inż. Damian Goliwąs, kierownik projektu.
Prototyp opracowywanego systemu hamulca kolejowego będzie realizował wszystkie wymagane funkcje typowego hamulca kolejowego. Wśród najważniejszych innowacji można wymienić przede wszystkim redundantny system sterowania składający się z dwóch wzajemnie kontrolujących się obwodów gwarantujący wysokie bezpieczeństwo. Kolejną innowację stanowić będzie implementacja funkcji automatycznego wyrównania ciśnienia w zbiornikach sterujących dołączonych wagonów, umożliwiającą uzyskanie zwiększonej precyzji działania systemu hamulcowego. Dodatkowo zastosowanie pierwszego stopnia hamowania sterowanego mikroprocesorowo zagwarantuje powtarzalną, minimalną wartość siły hamowania. Realizacja tych innowacji wymaga od naukowców opracowania wielu nowych rozwiązań technicznych.
– Dzięki technice mikroprocesorowej możemy pokusić się o pełną integrację systemu hamulca kolejowego ze sterownikiem pojazdu, jego parametry będą widoczne na wspólnym wyświetlaczu w kabinie operatora maszyny. Zabudowany zostanie również moduł pamięci rejestrujący parametry systemu, co umożliwi jego szybką diagnostykę. Bardzo ważną funkcją będzie także możliwość zdalnej kontroli systemu, polegającej na odczycie parametrów systemu np. w smartfonie – podkreśla naukowiec.
Finał projektu został przewidziany na rok 2024, ale zespół dr. inż. Goliwąsa już w tej chwili opracował modele głównych elementów składowych systemu i niebawem przystąpi do prototypowania jego komponentów. Kolejny krok stanowić będzie zabudowa systemu w maszynie wskazanej przez partnera przemysłowego i przeprowadzenie badań funkcjonalnych.
Joanna Gulewicz
