Pandemia COVID-19 będzie mieć ogromny wpływ na to, jak działa świat nauki. Jej efektem już jest chociażby przyspieszenie tempa publikacji badań naukowych czy upowszechnienie w badaniach cyfrowych technologii.
– Nie wiemy jeszcze, jak sytuacja się rozwinie, nie mamy teraz wystarczającej wiedzy, bo jesteśmy jeszcze w samym środku kryzysu. To, jak świat zareagował na pandemię, zdecydowanie wpłynęło na zmianę sposobu pracy naukowców, a także tempo dzielenia się postępami w badaniach naukowych – twierdzi Charles M. Rice, laureat ubiegłorocznej Nagrody Nobla i jeden z najwybitniejszych na świecie wirusologów. Co istotne, pandemia spowodowała też skokowy wzrost zaufania społecznego do naukowców i środowiska akademickiego.
Z badania dr. hab. Michała Wróblewskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w ramach projektu „Pandemia w oczach Polaków. Badania społeczne nad percepcją chorób zakaźnych, zaufaniem i ryzykiem” wynika, że w walce z pandemią to naukowcy są najlepiej ocenianą przez Polaków grupą. Za nimi znaleźli się pracownicy służby zdrowia. Z badań wynika także, że w czasie pandemii Polacy mają większe zaufanie do nauki i technologii niż przed jej wybuchem, chociaż wciąż podchodzą do nich bardziej sceptycznie niż respondenci z pozostałych krajów UE. Z pewnością jednak ostatnie miesiące skierowały większą uwagę społeczeństwa na rolę naukowców i całego środowiska badawczego.
– Nauka jest niezaprzeczalną częścią życia codziennego, ale w czasie pandemii jej rola została szczególnie podkreślona. Świat z zainteresowaniem śledził postępy nad rozwojem szczepionki przeciw COVID-19, ponieważ dawała ona nadzieję na powrót do rzeczywistości, którą znamy sprzed pandemii – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Alina Pszczółkowska, wiceprezes AstraZeneca Pharma Poland. – Nauka dała nam odpowiedź na pandemię i wymierną szansę powrotu do normalności.
Dzięki pracy naukowców udało się w krótkim czasie opracować szczepionkę przeciw COVID-19. To sytuacja bez precedensu, ponieważ standardowo prace nad nowymi szczepionkami zajmują wiele lat.
– To, jak świat zareagował na pandemię, zdecydowanie wpłynęło na zmianę sposobu pracy naukowców, a także tempo dzielenia się postępami w badaniach – podkreślał Charles M. Rice podczas wirtualnego spotkania z polskimi studentami i młodymi naukowcami.
Laureat Nagrody Nobla ocenił, że współpraca środowiska naukowego jest konieczna, żeby osiągać szybkie i pozytywne efekty, co najdobitniej udowodniły właśnie prace nad szczepionką przeciw COVID-19.
– Jeśli przyjrzymy się liczbie autorów niektórych prac naukowych dotyczących SARS CoV-2 i COVID-19, okazuje się, że często pracowały przy nich setki ludzi. Bardzo trudno jest dokonywać odkryć naukowych i prowadzić badania samodzielnie. Jeśli naprawdę zależy nam na szybkości, to musimy pracować razem i łączyć ze sobą takie elementy, które mają największy sens w kontekście danej specjalizacji – wskazuje Charles M. Rice. – Szczególnie duże wrażenie wywarł na mnie wpływ, jaki na badania mogą mieć różni naukowcy, którzy patrzą na przedmiot badań z zupełnie innej perspektywy i obszaru specjalizacji.
Prace B+R zainicjowane przez branżę farmaceutyczną były przełomowe – dzięki postępowi technologicznemu oraz połączeniu wysiłków środowiska naukowego i przemysłu farmaceutycznego po raz pierwszy w historii w tak ekspresowym tempie udało się opracować szczepionki, które są w tej chwili stosowane na całym świecie.
– Współpraca z uniwersytetami i środowiskiem naukowym jest dla nas kluczowym elementem strategii działania i rozwoju – podkreśla Alina Pszczółkowska. – Jesteśmy firmą działającą w obszarze R&D, stąd bardzo ważne jest dla nas budowanie współpracy z ośrodkami naukowymi czy tworzenie programów edukacyjnych dla studentów i młodych naukowców, którzy w najbliższym czasie będą wchodzić na rynek pracy i szukać swojej ścieżki rozwoju.
AstraZeneca w Polsce od lat aktywnie współpracuje z uczelniami wyższymi, w tym m.in. z Uniwersytetem Warszawskim. W grudniu ub.r. podpisała z uczelnią ramowe porozumienie, którego celem jest strategiczna współpraca w obszarze wdrażania nowych technologii i usług na rynku farmaceutycznym i medycznym, a także edukacja i poszerzanie możliwości rozwoju polskiej kadry naukowej.
W przeprowadzonym w ramach Nobel Prize Inspiration Initiative wirtualnym spotkaniu „The Pathway to Scientific Impact – Challenges and Opportunities” z laureatem Nagrody Nobla, profesorem Charlesem M. Rice’em udział wzięło ponad 400 uczestników. Było ono skierowane do polskich studentów, doktorantów i młodych naukowców. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Nobel Prize Outreach we współpracy z AstraZeneca Pharma Poland i Uniwersytetem Warszawskim.