To będzie wyjątkowy rok akademicki dla Wydziału Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej. W lutym 2018 r. mija dokładnie 50 lat od pojawienia się go na mapie szkolnictwa wyższego. Dziś jest jednym z najlepszych w kraju, rozpoznawalny w Europie, gwarantuje wysoką jakość kształcenia oraz światowy poziom prac naukowych i badawczo-wdrożeniowych
Korzeni Wydziału Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej można się doszukiwać o wiele wcześniej. Już w okresie międzywojennym w kręgach wielkopolskich przemysłowców powstała idea utworzenia w Poznaniu placówki kształcącej inżynierów chemików dla potrzeb przemysłu. Ambitne plany pokrzyżował wybuch II wojny światowej. Po jej zakończeniu Szkoła Inżynierska, przekształcona później w Politechniką Poznańską, wznowiła działalność. Rozwój organizacyjny, stały rozwój naukowy pracowników oraz pomyślnie układająca się współpraca naukowo-badawcza z przemysłem dawały realną szansę na intensywny rozwój wydziału.
– Już w latach 70. i 80. ubiegłego wieku organizowane były ogólnopolskie konferencje naukowe „Polimery Siarkowe”. W 1986 r. wydział zorganizował XII Ogólnopolską Konferencję Inżynierii Chemicznej i Procesowej. Od 1992 r. odbywały się przez 25 lat Poznańskie Konwersatoria Analityczne, które od 2000 r. poprzedzała Szkoła Naukowa, w ramach której podejmowano tematykę aplikacji technik analitycznych. Cyklicznie organizujemy sympozja „Czwartorzędowe sole amoniowe i obszary ich zastosowania” oraz „Poznańskie Sympozja Polimerowe” organizowane wspólnie z Wydziałem Fizyki UAM oraz Instytutem Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu. Podsumowaniem dotychczasowego dorobku naukowego wydziału był V Kongres Technologii Chemicznej obradujący w Poznaniu w dniach 11-15 września 2006 roku, którego byliśmy jedynym organizatorem. Priorytetami kongresu były: nanotechnologia, zrównoważone technologie, polska baza surowcowa, a zwłaszcza przedstawienie najnowszych osiągnięć w dziedzinie badań naukowych i rozwojowych w technologii chemicznej oraz zwiększenie możliwości wdrażanie nowych rozwiązań. Sześć lat temu z powodzeniem razem z Wydziałem Chemii UAM zorganizowaliśmy IX Konferencję Chromatograficzną – wylicza dr hab. inż. Krzysztof Alejski, prof. nadzw. Dziekan Wydziału Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej.
W 2014 r. wydział przeniesiono do nowego Centrum Dydaktycznego. Wobec zbliżającego się jubileuszu pięćdziesięciolecia na uwagę zasługuje olbrzymia jego przemiana – od laboratoriów, które kiedyś znajdowały się w piwnicach czy w szkolnych lokalach, po dzisiejszy gmach wydziału zbudowany zgodnie z najnowocześniejszymi technologiami budowlanymi.
Kształcenie na wysokim poziomie
W roku 2017 strukturę organizacyjną Wydziału Technologii Chemicznej tworzą dwa instytuty: Instytut Chemii i Elektrochemii Technicznej oraz Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, w ramach których funkcjonuje 8 zakładów. – Posiadamy prawa doktoryzowania w dziedzinie: nauki chemiczne/chemia, nauki chemiczne/technologia chemiczna, nauki techniczne/technologia chemiczna, oraz prawa habilitowania w dyscyplinie nauki chemiczne/technologia chemiczna. Prowadzimy studia doktoranckie „Technologia chemiczna”, oraz we współpracy z innymi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi, interdyscyplinarne studia doktoranckie „Nauka o materiałach” i „Nanotechnologie” a od kolejnego roku akademickiego zostaną uruchomione interdyscyplinarne studia doktoranckie „NanoBioTech” prowadzone przez Wydział Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej, Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Politechniki Poznańskiej, Wydział Farmaceutyczny Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu i Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Wychodzą naprzeciw zapotrzebowaniom środowiska na wysoko wykwalifikowaną kadrę techniczną doktoranci tego kierunku będą kształcili się w zakresie nanonauki, nanotechnologii, nano- i biomateriałów oraz bioproduktów. Kształcenie na studiach I i II stopnia odbywa się na trzech kierunkach: „Technologia chemiczna”, „Inżynieria chemiczna i procesowa” oraz „Technologie ochrony środowiska” – podkreśla dziekan prof. K. Alejski.
Na studiach II stopnia, na kierunku Technologia chemiczna, realizowane jest kształcenie w języku angielskim w zakresie kompozytów i nanomateriałów.
Łącznie na studiach I, II i III stopnia studiuje obecnie ok. 1200 studentów. Dydaktykę cechuje dobry poziom, opracowane programy kształcenia są ambitne i pozwalają absolwentom na znalezienie dobrej pracy. Świadczy o tym umieszczenie wydziału w grupie najlepiej ocenianych wydziałów w rankingu pracodawców, trzecia pozycja kierunku „Inżynieria chemiczna i procesowa” w rankingu studiów inżynierskich prowadzonym przez miesięcznik „Perspektywy” w 2017 r., a także nominacja do tytułu EuroSymbol Nowoczesnego Kształcenia 2017 r.
– Cieszę się zarówno jako dziekan, jak i nauczyciel akademicki, że od kilku
nastu lat nasz wydział posiada kategorię naukową „A”. Badania naukowe, jakie prowadzimy, związane głównie z technologią i inżynierią chemiczną, mają bardzo wysoki poziom merytoryczny, o czym świadczą prace publikowane w czasopismach o dużej randze naukowej, między innymi w „Science” czy „Nature”. Liczba prac publikowanych w czasopismach o zasięgu międzynarodowym wynosi rocznie ok. 150. Owocem naszych prac jest też ok. 50 patentów przyznawanych przez Urząd Patentowy RP oraz międzynarodowych. Na dobrym poziomie utrzymuje się współpraca międzynarodowa realizowana poprzez środki uzyskiwane w odpowiednich programach badawczych – dodaje prof. K. Alejski. O wysokiej randze prowadzonych badań oraz uznaniu osiągnięć naukowych świadczy wybór prof. dr hab. Elżbiety Frąckowiak oraz prof. Stefana Kowalskiego na członków korespondentów PAN w roku 2013. Rok później prof. E. Frąckowiak została członkiem The Royal Society of Chemistry, a w 2015 r. powołana została na wiceprezesa PAN w kadencji 2015–2018. W ostatnich trzech latach na Wydziale prowadzono ponad 70 projektów badawczych (krajowych i europejskich), takich jak: projekt ECOLCAP, realizowany w ramach programu Welcome, finansowanego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej, konsorcjum badawcze „NanoSil” i Programie Innowacyjna Gospodarka (POIG). Największym sukcesem ostatnich tygodni jest otrzymany przez dr inż. Krzysztofa Fica prestiżowy grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych ERC Starting Grant. W tym czasie zrealizowano również 96 projektów na rzecz świata biznesu.
Wydział Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej realizuje tak wiele badań, że nie sposób o wszystkich wspomnieć. Do tych najważniejszych można zaliczyć m.in.: nowoczesne techniki instrumentalne w technologii chemicznej i ochronie środowiska; opracowanie metod wytwarzania materiałów elektrochemicznie aktywnych oraz badanie procesów elektrodowych; magazynowanie energii elektrycznej; otrzymywanie i fizykochemiczna charakterystyka wybranych związków i substancji organicznych; struktura i właściwości materiałów polimerowych i niskomolekularych związków organicznych; synteza i zastosowanie cieczy jonowych; wytwarzania nowych, hybrydowych nieorganiczno-organicznych (bio)materiałów i nanomateriałów
W październiku 2015 odbyła się, światowej rangi konferencja 6th International Conference on Carbon for Energy Storage/Conversion and Environment Protection – CESEP’15, zorganizowana przez prof. Elżbietę Frąckowiak oraz prof. François Béguin. W obradach uczestniczyło ponad 160 naukowców reprezentujących 29 krajów. Tematyka konferencji skupiała się w obszarze badań naukowych dotyczących zastosowań materiałów węglowych, związanych z magazynowaniem i konwersją energii oraz ochroną środowiska.
Wydział nie zamyka się wyłącznie na współpracę z studentami oraz przedsiębiorcami. Naukowcy prowadzą szeroką działalność popularyzatorską. Należą od wielu lat do głównych organizatorów corocznych Nocy Naukowców. Prowadzą ponadto cykliczne wykłady dla uczniów szkół średnich oraz liczne pokazy laboratoryjne.
Plany na przyszłość
– Biorąc pod uwagę istniejący stan oraz mogące się pojawić w przyszłości zagrożenia, nasza strategia działania skupia się na rozwoju i podnoszeniu poziomu badań naukowych, kształceniu na wysokim poziomie w oparciu o nowoczesną infrastrukturę oraz szeroką ofertę dydaktyczną. Wszystko to ma przygotowywać do pracy i funkcjonowania w społeczeństwie opartym na wiedzy, rozwoju współpracy międzynarodowej w zakresie badań naukowych i kształcenia, oraz na wzmacnianiu współpracy z przemysłem – zdradza plany na bliską przyszłość prof. K. Alejski.
Jak dodają władze wydziału, koncentracja badań skupiona będzie w najbliższych latach na aktualnych zagadnieniach, umożliwiających uzyskiwanie finansowania w polskich i międzynarodowych programach badawczych. Kluczowa będzie współpraca między różnymi zespołami, pozwalająca na realizację badań interdyscyplinarnych oraz podejmowanie dużych problemów badawczych. Oferta kształcenia będzie dostosowywana do potrzeb rynku pracy. – Zamierzamy rozwijać kształcenie w zakresie inżynierii farmaceutycznej we współpracy z innymi jednostkami naukowo-dydaktycznymi. W coraz większym stopniu będziemy włączać pracodawców w proces kształcenia, przede wszystkim w formie praktyk oraz staży przemysłowych, ale także jako wykładowców. W celu umożliwienia studiowania studentom zagranicznym, utworzymy I stopień kształcenia w języku angielskim. – podsumowuje prof. K. Alejski.
Dariusz Brombosz
