O Symbolu Nowoczesnej Opieki Medycznej, centrach zdrowa psychicznego, a także ambitnych planach rozwojowych Tomasz Popławski rozmawia z Krzysztofem Szewelukiem, dyrektorem Samodzielnego Publicznego Psychiatrycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej im. dr. Stanisława Deresza w Choroszczy
Symbol Nowoczesnej Opieki Medycznej 2023: jakie znaczenie ma dla państwa to prestiżowe wyróżnienie?
Kolosalne! Z tego miejsca pragnę raz jeszcze podziękować kapitule konkursu za docenienie naszej pracy. Pracy lekarzy, pielęgniarek, psychologów, terapeutów, ratowników medycznych, farmaceutów, diagnostów laboratoryjnych, salowych, pracowników obsługi technicznej i administracji. Dużo nas! Personel bardzo się cieszy z wyróżnienia. Oprócz odbieranych gratulacji widziałem na ich twarzach szczerą satysfakcję, że mogą być w zwycięskim zespole. To ich zasługa, nie dyrektora. Ja tylko staram się wybrać właściwą ścieżkę rozwoju placówki. Dodatkowo, dzięki wspomnianej nagrodzie, zgłosiło się do nas wielu lekarzy i psychologów z prośbą o dołączenie do zespołu. Co więcej, pozyskaliśmy podwykonawców w ramach Centrum Zdrowia Psychicznego. Globalnie jest to dodatkowych kilkadziesiąt etatów. Cieszę się, że personel postrzega Szpital Psychiatryczny w Choroszczy jako miejsce rozwoju, stabilizacji, dobrej atmosfery.
Biorą państwo udział w pionierskim przedsięwzięciu: programie pilotażowym centrów zdrowia psychicznego. Proszę powiedzieć coś więcej na ten temat.
Reforma psychiatrycznej opieki zdrowotnej w Polsce umożliwiająca rozwój psychiatrii środowiskowej ma na celu zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi kompleksowej, wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Jest jednym z priorytetowych działań Ministerstwa Zdrowia, ale też środowiska psychiatrycznego. Centrum Zdrowia Psychicznego to miejsce, w którym można dostać natychmiast bezpłatne wsparcie. Centra te dedykowane są dla osób powyżej 18 roku życia bez skierowania, bez zapisywania się na wizytę. Pomoc dostosowana jest do potrzeb. Może obejmować wizyty w poradni, pobyt na oddziale dziennym lub całodobowym, wsparcie zespołu leczenia środowiskowego, który odwiedza pacjenta w domu, by pomagać jemu i jego rodzinie. Wykwalifikowana kadra poradni udziela pomocy dorosłym osobom w sytuacjach kryzysowych, zmagającym się m.in. z trudnościami emocjonalnymi, skutkami przewlekłego stresu, zaburzeniami lękowymi, i innymi problemami natury psychicznej. Indywidualny plan leczenia opracowują specjaliści na podstawie kontaktu z osobą doświadczającą kryzysu psychicznego. Trzeba mieć na uwadze, że nie zawsze i nie wszyscy pacjenci wymagają konsultacji lekarskiej – psychiatrycznej, nie mówiąc już nawet o hospitalizacji. Niekiedy wystarczy wsparcie psychologiczne, czasem problemy pacjenta wynikają z jego aktualnej sytuacji socjalnej, w czym może liczyć na pomoc pracownika socjalnego, czy też terapeuty środowiskowego w domu pacjenta. Opisując opiekę w CZP jednym zdaniem: jest to pomoc szyta na miarę potrzeb. W Białymstoku oraz powiecie białostockim taką właśnie pomoc oferuje Centrum Zdrowia Psychicznego przy ul. Radzymińskiej 2, prowadzone przez Szpital Psychiatryczny w Choroszczy. Nasze centrum oferuje: punkt zgłoszeniowo-koordynacyjny – to miejsce, w którym przeszkolony pracownik udziela informacji dotyczących oferty skorzystania z pomocy psychologiczno-psychiatrycznej. Na podstawie rozmowy i zebranego wywiadu ustala plan terapeutyczny dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta; poradnia zdrowia psychicznego – to miejsce, w którym możliwe jest otrzymanie kompleksowej pomocy osobom zmagającym się z chorobami psychicznymi, jak i z zaburzeniami psychicznymi. Zespół poradni składa się z lekarzy psychiatrów, psychoterapeutów, psychologów, pracownika socjalnego oraz specjalistów pielęgniarstwa psychiatrycznego. Zespół leczenia środowiskowego – to forma terapii pacjentów z przewlekłymi zaburzeniami psychicznymi. Każdy pacjent przyjęty do zespołu ma swojego terapeutę, z którym realizuje indywidualny program terapeutyczny. Utrzymuje on kontakt z rodziną pacjenta, jego środowiskiem, przyjaciółmi oraz instytucjami i organizacjami społecznymi. Oddział pobytu dziennego – przeznaczony jest do kompleksowego diagnozowania, leczenia, terapii i rehabilitacji osób z zaburzeniami psychiatrycznymi wymagającymi fachowej pomocy wykraczającej poza możliwości Poradni Zdrowia Psychicznego, ale nie potrzebujących całodobowej opieki szpitalnej. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 14:00, a następnie pacjenci wracają do swojego domu. Pobyt w Oddziale Dziennym ma służyć poprawie stanu psychicznego, redukcji objawów chorobowych, a także aktywizacji i pomocy w podjęciu aktywności społecznej oraz zawodowej. Wreszcie oddział stacjonarny – przeznaczony do szerszej diagnostyki oraz zintensyfikowanych działań terapeutycznych. Ideą programu pilotażowego jest to, żeby pacjent otrzymał pomoc najwcześniej, jak się da, by nie musiał trafić do leczenia stacjonarnego w warunkach szpitalnych.
Zakończył się rok 2023. Jaki on był dla szpitala?
Trudno mi odpowiedzieć jednym zdaniem. W pierwszej kolejności, myśląc o pacjentach, to cieszę się, że byliśmy tam, gdzie trzeba, w myśl naszego motto: #Masz nas. Pomogliśmy rekordowej liczbie osób. Praktycznie od początku do końca roku mieliśmy maksymalne obłożenie. Niestety pokazuje to, ile jeszcze mamy do zrobienia. Zarówno decydenci polityczni, jak i kadra medyczna. W medycynie bowiem bardzo ważna jest profilaktyka; by nie dopuścić do leczenia objawowego, a działać zaradczo. Niestety, czasy, w których żyjemy, otaczające nas problemy – pandemia, wojny, kryzys gospodarczy – dostarczają nam zbyt wiele negatywnych bodźców i ich efekt widzę na co dzień. Pragnę zaapelować, by w chwilach spadku emocjonalnego, przewlekłego braku chęci, pojawiających się obaw, nie czekać, nie bać się i zgłosić się do swojego centrum zdrowia psychicznego. Przechodząc do spraw organizacji, to na uwagę zasługują dwa przedsięwzięcia: przystąpienie do wspomnianego już programu pilotażowego centrów zdrowia psychicznego oraz uruchomienie nowej kuchni centralnej. W grudniu 2023 roku zakończył się ostatni etap inwestycji – zakup technologii. Cieszę się, że posiadamy nowoczesną kuchnię. Jej utworzenie kosztowało przeszło 10 mln zł. Mając taki potencjał zdecydowaliśmy wyjść z usługami żywienia na zewnątrz. Jesteśmy w stanie przygotować nawet 7000 posiłków dziennie. Znajdujemy się na etapie negocjacji warunków dostarczania żywienia sąsiednim szpitalom. Dzięki temu kuchnia oprócz tego, że zapewnia dostarczenie posiłków naszym pacjentom, to będzie stanowić dodatkowe źródło przychodu.
Z jakimi planami i wyzwaniami wchodzą państwo w 2024 rok?
Przede wszystkim zależy mi na wyższych kontraktach z Narodowym Funduszem Zdrowia. Świadczenia psychiatryczne są wycenione na przyzwoitym poziomie, lecz Fundusz kupuje ich zbyt mało, powiedziałbym nawet, że nieadekwatnie do skali potrzeb społeczeństwa. Skokowy wzrost kosztów działalności dodatkowo utrudnia bilansowanie się jednostki. Z pomocą przychodzi właściciel szpitala – samorząd województwa podlaskiego, z którym bardzo dobrze mi się współpracuje. Marszałek Województwa Podlaskiego, dr Artur Kosicki, jest niezwykle czuły na potrzeby osób słabszych, znajdujących się w kryzysie. Dzięki wsparciu samorządu jesteśmy w stanie zabezpieczyć środki na wkłady własne do inwestycji, by tworzyć coraz lepsze warunki hospitalizacji oraz pracy personelu. Kolejnym naszym celem jest zwiększenie obszaru działania naszego Centrum Zdrowia Psychicznego. Województwo podlaskie jest wzorem w tej materii, bowiem pozostały jedynie dwa powiaty pozbawione opieki centrum. Chcemy wziąć odpowiedzialność za ludność powiatu sokólskiego oraz wysoko-mazowieckiego.
