Od stycznia 2025 roku wprowadzono szereg zmian w polskim systemie gospodarki odpadami, mających na celu poprawę efektywności recyklingu, zmniejszenie ilości odpadów trafiających na wysypiska i promowanie bardziej ekologicznych rozwiązań. Zmiany te obejmują zarówno odpady komunalne, jak i budowlane, w tym odpady tekstylne, które po raz pierwszy zostały objęte szczególnymi regulacjami. O tym, jak wyglądają one w praktyce, rozmawiamy z Jarosławem Romanowskim, ekspertem, właścicielem firmy P.U. CLEAN-BUD Sp. j.
Recykling po nowemu: co się zmienia?
Wprowadzenie nowych przepisów związanych z segregowaniem i recyklingiem ma na celu zwiększenie efektywności odzyskiwania surowców z odpadów. Zgodnie z unijnymi dyrektywami oraz krajową polityką ekologiczną, Polska musi zwiększyć poziom recyklingu, zwłaszcza w zakresie odpadów komunalnych. Odpady muszą być segregowane według pięciu podstawowych frakcji: papieru, plastiku i metali, szkła, odpadów biodegradowalnych oraz odpadów resztkowych. Nowe przepisy nakładają obowiązek segregacji odpadów, które można poddać recyklingowi, już na poziomie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Celem jest zmniejszenie odpadów trafiających na wysypiska oraz poprawa jakości surowców, które mogą być ponownie wykorzystane w produkcji.
Recykling odpadów tekstylnych to nowość w polskim systemie. Przybliżmy jej istotę.
Od stycznia 2025 roku w Polsce wprowadzono przepisy dotyczące odpadów tekstylnych. W przeszłości odzież, obuwie i inne produkty tekstylne były traktowane jako odpady resztkowe, trafiające na wysypiska. Nowe regulacje nakładają obowiązek zbiórki odpadów tekstylnych i ich przekazywania do recyklingu lub ponownego użycia. Każda gmina ma teraz obowiązek zorganizowania punktów zbiórki odpadów tekstylnych, co umożliwi ich dalsze wykorzystanie, w tym na produkcję odzieży z recyklingu czy materiały do ponownego użycia w przemyśle. To ważny krok w stronę bardziej zrównoważonej gospodarki odpadami, biorąc pod uwagę rosnącą ilość tekstyliów w odpadach komunalnych.
Jak odpowiedzialnie pozbywać się odpadów tekstylnych?
Recykling odpadów tekstylnych zyskuje na znaczeniu w kontekście ochrony środowiska. W Polsce istnieje wiele miejsc, gdzie możemy oddać zużyte ubrania i inne tekstylia, przyczyniając się do ich ponownego wykorzystania lub przetworzenia. Najczęściej wykorzystywaną opcją są Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), które przyjmują odpady tekstylne. Należy jednak pamiętać, że zasady przyjmowania odpadów mogą się różnić w zależności od lokalnych zasad. Dlatego przed oddaniem odpadów warto skontaktować się z danym punktem, aby upewnić się, że tekstylia zostaną przyjęte. Dla osób starszych, niepełnosprawnych lub tych, które nie dysponują własnym transportem, dojazd do PSZOK-u bywa trudny. W takich przypadkach warto sprawdzić, czy gmina oferuje usługi odbioru odpadów tekstylnych bezpośrednio z domów lub organizuje mobilne zbiórki w dogodnych lokalizacjach. Choć PSZOK-i stanowią jedno z głównych rozwiązań w zakresie recyklingu tekstyliów, dostępność tych punktów może stanowić problem z uwagi na fakt, że nie wszystkie gminy w Polsce je posiadają.
Dodajmy, że mamy w naszym kraju alternatywne miejsca zbiórki tekstyliów.
Poza PSZOK-ami, w Polsce istnieje szereg innych sposobów na przekazanie odpadów tekstylnych do recyklingu lub ponownego użycia. Oto niektóre z nich:
- punkty zbiórki odzieży używanej – w wielu miastach rozmieszczone są pojemniki na odzież prowadzone przez organizacje charytatywne,
- punkty recyklingu odzieży – istnieją specjalistyczne punkty recyklingu, w których zużyte materiały są przetwarzane na nowe produkty. Takie miejsca dostępne są głównie w większych miastach,
- terenowe zbiórki – wiele miast organizuje okolicznościowe zbiórki tekstyliów, ogłaszane przez lokalne władze lub organizacje non-profit. To świetna okazja, aby pozbyć się niepotrzebnych rzeczy w sposób ekologiczny.
Należy pamiętać, iż oddawana odzież musi nadawać się do ponownego użycia.
Jeśli mówimy o odpadach budowlanych, to tutaj również spotykamy nowe zasady segregacji i odbioru.
Tak. Zmiany obejmują również odpady budowlane, które stanowią szczególny problem w kontekście gospodarki odpadami. Zgodnie z nowymi przepisami odpady budowlane muszą być odpowiednio segregowane. Wytwórcy odpadów budowlanych i rozbiórkowych będą zobowiązani do oddzielania odpadów takich jak gruz, drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, a także odpady mineralne (beton, cegły, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie). Celem wprowadzenia nowych zasad jest zmniejszenie ilości odpadów budowlanych trafiających na wysypiska oraz ułatwienie ich recyklingu. Zmiana w klasyfikacji odpadów budowlanych, polegająca na podzieleniu jednego ogólnego kodu 170904 (zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu) na kilka odrębnych kodów, wiąże się z wieloma wyzwaniami. Nowe przepisy wpływają na sposób segregowania, transportowania i przetwarzania odpadów, co może prowadzić do trudności, takich jak:
- błędy w segregacji – konieczność dokładnej identyfikacji odpadu, co może prowadzić do pomyłek i niewłaściwego przekazania materiałów do recyklingu,
- zwiększenie kosztów – firmy zajmujące się zbieraniem, transportem i przetwarzaniem odpadów będą musiały ponieść dodatkowe koszty związane z segregowaniem i magazynowaniem różnych rodzajów odpadów,
- konieczność szkoleń – w związku z nowymi regulacjami, firmy i osoby prywatne będą zmuszone zainwestować w szkolenia, aby prawidłowo klasyfikować odpady, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i czasem.
Zmiany te są szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby inwestycji budowlanych w Polsce. Odpady budowlane stanowią dużą część odpadów wytwarzanych przez przemysł, dlatego ich właściwe zarządzanie ma istotne znaczenie dla ochrony środowiska.
Działania samorządów i edukacja ekologiczna to wciąż bardzo ważne elementy w całym systemie.
Zmiany w systemie wywozu i przetwarzania odpadów nie dotyczą tylko nowych przepisów. Samorządy odgrywają kluczową rolę w edukacji ekologicznej obywateli i przedsiębiorstw. Powinny zadbać o właściwe oznakowanie pojemników do segregacji, organizację punktów zbiórki oraz prowadzenie kampanii informacyjnych. Celem tych działań jest zwiększenie świadomości w zakresie ochrony środowiska oraz promowanie działań zmierzających do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów.
Jak pan podsumuje wprowadzone zmiany?
Zmiany wprowadzane w systemie wywozu odpadów komunalnych i budowlanych, które weszły w życie od stycznia 2025 roku, stanowią ważny krok w kierunku bardziej zrównoważonej gospodarki odpadami w Polsce. W szczególności wprowadzenie obowiązkowej zbiórki odpadów tekstylnych, bardziej rygorystyczna segregacja odpadów oraz edukacja ekologiczna mają na celu zmniejszenie ilości odpadów składowanych na wysypiskach i zwiększenie efektywności recyklingu.
Rozmawiał: Tomasz Popławski
