Spółdzielnia Mieszkaniowa „Górnik” inwestuje w mądre wykorzystywanie energii. Dba zarówno o kieszeń swoich członków, jak i jakość powietrza w mieście. Oba czynniki są wymierne i odczuwalne dla ponad 20 tys. mieszkańców
Nominowana do tytułu Symbol Spółdzielczości Mieszkaniowej 2018 Spółdzielnia Mieszkaniowa „Górnik” w Jaworznie ma się czym pochwalić. Oprócz bieżących remontów i modernizacji, mających na celu utrzymanie w dobrym stanie technicznym istniejących zasobów, od lat koncentruje się na polityce zarządzania energią, która przynosi znaczące efekty, zarówno ekonomiczne, jak i ekologiczne.
Spółdzielnia przeprowadziła prace termomodernizacyjne na wszystkich budynkach. Polegały one głównie na dociepleniu ścian i stropów oraz zabudowie indywidualnych wymienników ciepła. Dzięki temu udało się uzyskać znaczne oszczędności energii (średnio ok. 30% na budynek), co pozwoliło spółdzielni na otrzymanie świadectw efektywności energetycznej, tzw. białych certyfikatów. Ich sprzedaż na giełdzie przyniosła dodatkowe środki finansowe przeznaczone na działalność remontową. Łącznie sprzedano ponad 1.200 t.o.e. Efektem ekologicznym termomodernizacji było też pozbycie się azbestowych płyt elewacyjnych, a także zindywidualizowanie ilości i jakości ciepła dla poszczególnych budynków, zmniejszenie strat ciepła przesyłowego i znaczne ograniczenie emisji substancji szkodliwych. Efekty ilustrują wykresy.
– Nasi spółdzielcy odczuwają już bezpośrednio dobre skutki przeprowadzonych działań – mówi Maciej Bochenek, prezes zarządu SM „Górnik”. – W ich portfelach pozostaje więcej pieniędzy, a komfort ciepła w mieszkaniach znacznie się poprawił. Zapotrzebowanie na ilość mocy dostarczanej zostało ograniczone i nasze działania mają wymierny wpływ na jakość powietrza. Prowadzimy stały monitoring efektów tych działań poprzez śledzenie np. kosztów 1 GJ dostarczonego ciepła, czy też ilości emitowanych do atmosfery cząstek CO2. Ale podkreślam, że sama termomodernizacja nie zamyka tematu, gdyż realizujemy długofalowy, kompleksowy projekt efektywnego zarządzania energią.
Udane inwestycje
Początkowo termomodernizacja przeprowadzana była przede wszystkim w zakresie docieplania ścian zewnętrznych. Ale dopiero współfinansowanie przeprowadzanych inwestycji budowlanych przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach otworzyło możliwości wykonania audytu energetycznego i w efekcie kompleksowego zarządzania energią.
– Nie było to zadanie proste. Ciepło dostarcza do nas Spółka Ciepłownicza SCE Jaworzno III, która z założenia niekoniecznie może być zainteresowana współtworzeniem modelu ograniczającego zapotrzebowanie na pobór mocy – mówi Andrzej Zając, wiceprezes zarządu. – Spółdzielnia, jako największy odbiorca ciepła, znalazła w niej jednak bardzo dobrego partnera i tu należy się w jego stronę ciepłe słowo. Zarząd spółki ciepłowniczej współpracuje z nami w zakresie uruchamiania kolejnych stacji wymienników ciepła przeznaczonych dla konkretnych budynków w naszych zasobach. Na 179 budynków, którymi zarządzamy, pracuje już 116 wymiennikowni, kolejne 2 są w trakcie budowy, a do końca 2020 roku planujemy uruchomienie kolejnych czternastu.
– Nie wszyscy spółdzielcy mają świadomość efektów takiego dedykowanego rozdziału dostarczanego ciepła – dodaje Łukasz Domaradzki, kierownik działu technicznego i nadzoru. – Spółka ciepłownicza dostarcza ciepło według zamówionej mocy o określonych dość wysokich parametrach (135 st. C). Wykorzystanie indywidualnych wymiennikowni pozwala dostosować parametry czynnika grzewczego do ściśle określonych, zaprojektowanych parametrów grzewczych budynku lub zespołu budynków. A to przynosi konkretne oszczędności zużycia energii.
Działań podjętych w ramach realizacji projektu efektywnego zarządzania energią jest więcej. Zarząd spółdzielni powołał w ramach swoich struktur wewnętrzny serwis ciepłowniczy zajmujący się pracami konserwatorskimi i eksploatacyjnymi pracujących w zasobach spółdzielni wymiennikowni. Wykorzystano w ten sposób potencjał pracowników spółdzielni i ograniczono koszty zewnętrznego serwisu. – Na bieżąco dbamy o utrzymanie sprawności wszystkich urządzeń – mówi Dariusz Hrabia, kierownik serwisu ciepłowniczego spółdzielni. – Analizujemy uzyskane efekty i ekonomiczne, i ekologiczne. A te są naprawdę imponujące. Okres zwrotu inwestycji z zainstalowanych zamyka się w zależności od budynku w okresie 3 – 4 lat. Trzeba też podkreślić, że średnie dofinansowanie uzyskiwane z WFOŚ i GW to 65–70% kosztów poniesionych inwestycji, z czego, dzięki realizacji kolejnych działań ograniczających emisję spalin, umorzeniu podlega 35–40% dofinansowania. Dzięki temu stawka kosztów remontów przypadająca na 1 mkw pozostaje od lat na nie zmienionym poziomie.
Nie tylko ogrzewanie
Dalsze działania „Górnika” podejmowane w ramach zarządzania energią obejmują sukcesywne zmniejszanie kosztów energii elektrycznej. Spółdzielnia już uzyskuje efekty z wymiany oświetlenia części wspólnych poprzez zastosowanie nowoczesnego oświetlenia LED i tzw. inteligentnego, „wędrującego” oświetlenia klatek schodowych czy plafonów montowanych na elewacjach, które oświetlają drogę podejścia do budynku dopiero po wykryciu pieszego.
Wymiana aż 75 urządzeń dźwigowych na bardziej nowoczesne nie tylko poprawiła komfort użytkownika, ale też, poprzez zastosowanie falowników, znacznie ograniczyła pobór mocy, a w efekcie obniżyła koszty eksploatacji budynków.
– Naszym celem jest zaspokajanie oczekiwań mieszkańców – podsumowuje prezes Maciej Bochenek. – Pełniąc rolę zarządcy budynków, jako tzw. duża spółdzielnia – możemy więcej. Zarówno fundusze, które posiadamy, jak i wsparcie i bieżąca współpraca z WFOŚiGW w Katowicach, a przede wszystkim solidarność spółdzielcza – pozwalają nam efektywnie wykorzystać tę najbardziej ekonomiczną formę zarządzania, jaką jest spółdzielczość mieszkaniowa.
Co będzie dalej? Władze SM „Górnik” podkreślają, że koncentrują się nie tylko na zarządzaniu energią. Działają również na polu zaspokajania innych potrzeb mieszkańców. Dla przykładu w ostatnim roku liczba miejsc parkingowych, jakże potrzebnych na co dzień, zwiększyła się o około 150. Rośnie zauważalna poprawa komfortu życia – ale to sprawia, że rosną także świadomość i oczekiwania mieszkańców. Chcą np. mieć balkony, których projektant przed laty nie uwzględnił; w tych budynkach, gdzie nie ma wind, postulują ich zainstalowanie. Część oczekiwań na dzień dzisiejszy jest trudna do spełnienia, ale w długofalowych planach zarząd chce sprostać również tym wyzwaniom, zwłaszcza, że rozwój techniki i rozwiązań budowlanych ciągle zwiększa te możliwości.
Ewa Raj