O bezpiecznym składowaniu odpadów komunalnych z Edwardem Mazurem, prezesem Przedsiębiorstwa Składowania i Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., laureatem Stratega Ekologii 2018 rozmawia Danuta Klimek
Rozwój każdego dużego miasta, uzależniony jest m.in. od rozwiązania problemu odpadów wytwarzanych przez mieszkańców. Jak to się odbywa w Gliwicach?
Przedsiębiorstwo Składowania i Utylizacji Odpadów zostało powołane właśnie w tym celu. Utworzenie i rozbudowa bezpiecznego miejsca do deponowania odpadów była decyzją podjętą świadomie, z perspektywą wieloletniego kontynuowania tej działalności. W procesie odbioru, składowania i recyklingu odpadów stosujemy sprawdzone rozwiązania technologiczne w połączeniu z sozoekonomią. Naszym celem jest taka eksploatacja i dalszy rozwój, aby było to jedno z najlepszych składowisk w Polsce.
Czy miejskie składowisko odpadów w Gliwicach jest bezpieczne?
Oczywiście, że tak. Naszą misją, istotą i celem działania jest składowanie i zabezpieczanie odpadów w taki sposób, aby zminimalizować ich oddziaływanie na środowisko, odzyskując jak najwięcej materiałów i surowców w procesie recyklingu. Stosujemy różne nowoczesne proekologiczne technologie, często niewidoczne z zewnątrz, które czynią składowanie odpadów bezpiecznym dla środowiska. Bierzemy pod uwagę zmieniające się przepisy prawa, położenie geograficzne, bliskość skrzyżowania autostrad A1 i A4, obwodnicy Gliwic, lotniska i odległość pobliskich zabudowań.
Jakiego rodzaju są to zabezpieczenia?
Obszar składowiska obejmuje ok. 55 ha, na których zbudowano, zgodnie ze standardami europejskimi, proekologiczne komory wyłożone 2-milimetrowej grubości folią. Zabezpieczają je przed ewentualnym uszkodzeniem zużyte opony samochodowe – to przyjazny środowisku sposób na ich powtórne wykorzystanie, można je zdeponować na składowisku za darmo. Samo usytuowanie jest bardzo korzystne pod względem ekologicznym, gdyż podłoże stanowią iły i gliny, w związku z czym nawet w przypadkach krytycznych, np. awarii, żadna substancja ze składowiska ani odcieki nie przedostaną się do wód gruntowych. Teren składowiska jest ogrodzony i monitorowany. Na bieżąco prowadzona jest rekultywacja. Mamy bodajże jedyny w Polsce system rozdziału wód brudnych od wód czystych, czyli opadowych. Składowisko monitorowane jest przez 26 kamer.
Jaka jest skala działalności, ile odpadów trafia?
Przyjmujemy rocznie 80 tys. ton odpadów. Przede wszystkim są to odpady pochodzące z instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych oraz odpady poremontowe.
Kto może przywieźć odpady na składowisko w Gliwicach?
Zasadniczo mieszkańcy Gliwic. To bardzo ważne, że mają je gdzie „wyrzucać”. Jednak nikogo, kto do nas przywiezie odpady, nie zostawiamy samemu sobie. W razie potrzeby przekierowujemy z odpadami niebezpiecznymi do odpowiednich miejsc, gdzie można je bezpiecznie zdeponować.
Na jak długo wystarczy potencjał składowiska?
O ile strumień odpadów nie wzrośnie, to na ok. 20 lat. Trzeba jednak zaznaczyć, iż wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców powoduje, że deponują tych odpadów coraz więcej. Widzę konieczność stworzenia w naszym regionie spalarni, co pozwoli znacząco ograniczyć wielkość odpadów.
Jak przebiega odzysk odpadów?
Uruchomiliśmy wspólnie z firmą Remondis Śląskie Centrum Recyklingu. Tam trafiają do przerobu wszystkie odpady komunalne. Część odzyskanych surowców jest sprzedawanych. Bardzo dobrze działa Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych funkcjonujący przez sześć dni w tygodniu, gdzie mieszkańcy mogą za darmo zdeponować przedmioty wielkogabarytowe, elektronikę użytkową, a także farby, lakiery, chemikalia, kwasy itp. Mamy własną kompostownię i sortownię przystosowaną do przyjmowania odpadów innych niż niebezpieczne o większych gabarytach, typu meble, tapczany, odpady drewniane, palety i inne, które są rozdrabniane i dzielone na frakcje. Bywa, że w weekendy przyjeżdża nawet sto samochodów dziennie.
Czy składowisko nie jest uciążliwe dla okolicznych mieszkańców?
Staramy się minimalizować te uciążliwości. Na terenie składowiska funkcjonują od 15 lat ujęcia biogazu, które dzięki zastosowaniu nowoczesnych stacji są w stanie odgazować tysiące m3 odpadów. Podczas niedawnego szczytu COP 24 nasze instalacje zwiedzali i oglądali goście z wielu krajów, m.in. Japonii, którzy byli zaskoczeni brakiem przykrych i uciążliwych zapachów. Pobliskie lotnisko zabezpieczają ogrodzenia z siatek i dodatkowo rowy opaskowe jako uzupełnienie całego systemu. Na bieżąco prowadzona jest rekultywacja.
Jakie są inne proekologiczne działania PSiUO?
Całości przyjaznego środowisku funkcjonowania składowiska dopełnia bioelektrownia na biogaz o mocy zainstalowanej 350 kW i ok. 300 paneli fotowoltaicznych na dachach o mocy zainstalowanej 90 kW, która w okresie od maja do września przy dobrej pogodzie zapewnia działanie ok. 80% urządzeń elektrycznych funkcjonujących na terenie składowiska. Miarą jakości proekologicznych działań jest ograniczenie efektu cieplarnianego wynikające ze spalania biogazu w ilości 1,4 tys. ton rocznie. Na terenie przedsiębiorstwa funkcjonuje również kompostownia pryzmowa wytwarzająca kompost na potrzeby rekultywacji i okryw zielonych. Składowisko otaczają drzewa i krzewy. G
PSiUO w Gliwicach to modelowy przykład gospodarki odpadami i proekologicznego, strategicznego planowania. W ubiegłym roku miejskie składowisko odpadów w Gliwicach powiększyło się o kolejną kwaterę – przyjmie w ciągu 20 lat ok. 650 tys. m3 odpadów, a po zapełnieniu będzie można ją powiększyć. Zniwelowano 4-hektarową powierzchnię, wykonano wykop głębokości 12 m, wybierając 170 tys. m3 gruntu, budując nasypy. Budowa trwała rok, kosztowała 6 mln zł. Została sfinansowana w 75% z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach poprzez udzielenie preferencyjnej pożyczki z możliwością częściowego umorzenia, a w 25% ze środków własnych PSiUO. Kwatera składa się z drenażu podfoliowego, membrany szczelnej grubości 2-mm, drenażu nadfoliowego, warstwy mineralnej i skarp zabezpieczonych zużytymi oponami. Jest włączona do istniejącego systemu odwodnień, a następnie do przepompowni i zbiornika retencyjnego, co umożliwia zbieranie wód opadowych i odcieków
