Edukacja domowa to forma nauki, która w ostatnich latach przeżywa prawdziwy rozkwit. Według najnowszych badań w takim trybie uczy się już ponad 31 tysięcy dzieci i młodzieży. W Polsce homeschooling prowadzony jest z powodzeniem od 31 lat, ale to ostatnie tygodnie sprawiły, że o edukacji domowej zrobiło się głośno, a to za sprawą kontrowersyjnych zmian w ustawie Prawo oświatowe. Czy projekt ustawy zagraża nauczaniu domowemu i wolnej edukacji?
Coraz więcej uczniów chce przejść na edukację domową
Według danych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2019/2020 w edukacji domowej uczyło się niewiele ponad 12 tysięcy uczniów w wieku od 6 do 18 roku życia.
Duży skok zainteresowania nauczaniem domowym zaobserwowaliśmy w trakcie pandemii COVID-19, czyli w roku 2020/2021, gdzie blisko 20 tysięcy dzieci skorzystało z tego rozwiązania. Stan na 30 września 2022 to ponad 31 tysięcy młodych ludzi zdobywających wiedzę poza murami szkoły i ta liczba stale rośnie.
Indywidualne podejście, bez presji i przymusu
Na czym polega fenomen edukacji domowej? To nauka w indywidualny sposób, dostosowana do tempa i predyspozycji dziecka. Obowiązek szkolny i podstawa programowa realizowana jest poza szkolną ławką. W przyjaznej atmosferze. Bez porannego bólu brzucha, ciężkiego plecaka i oceniania. Bez presji, kartkówek i testów. W nauczaniu domowym jest za to przestrzeń na podążanie za dzieckiem, rozwijanie jego pasji i mocnych stron.
Ta forma nauki to także wolność. Rozumiana z jednej strony jako wolny wybór materiałów, narzędzi, z jakich będzie uczyło się dziecko, z drugiej wolność w wyborze miejsca i czasu na naukę. Takie podejście wzmacnia dziecko, uczy odpowiedzialności i samodyscypliny. Rozwija skrzydła i otwiera zupełnie nową perspektywę na edukację. Motywację uczniowie czerpią z własnej chęci, ciekawości i pasji do wiedzy, nie uczą się dla ocen.
Dlaczego edukacja domowa? | Historia Marka i Agnieszki
Lex Czarnek 2.0 i niepewny los edukacji domowej
W nocy z 1 na 2 grudnia Sejm przegłosował zmiany w ustawie regulującej Edukację Domową w Polsce. Centrum Nauczania Domowego z niepokojem śledziło wszystkie etapy procesu legislacyjnego tych kontrowersyjnych zmian. Przegłosowana ustawa uderza w wolność rodzicielską i prawo w decydowaniu o edukacji własnego dziecka. Kolejnym krokiem na drodze prawnej jest podpis Prezydenta. Cała społeczność edukatorów domowych ma nadzieję na weto.
Krzywdzące zmiany
Projekt ustawy od samego początku prowadzony był bez konsultacji społecznych. Nikt nie wziął pod uwagę głosu osób, których zmiany mają dotknąć bezpośrednio. Środowisko edukatorów domowych zostało całkowicie pominięte w dyskusji o edukacji domowej.
Proces legislacyjny prowadzony był w przyspieszonym tempie, bez zapoznania się z potrzebami rodzin w edukacji domowej i bez zgłębienia samej idei tej formy edukacji. Projekt ustawy od samego początku budził nasz głęboki sprzeciw. Nie zgadzamy się na zaproponowane zmiany, uważamy, że są krzywdzące i dyskryminujące dla dzieci i rodziców w edukacji domowej.
Jakie zmiany przegłosowano i co one oznaczają?
a) przejście na edukację domową – tylko wyznaczonym terminie
To chyba najbardziej krzywdzący dla uczniów zapis. Jeśli Prezydent podpisze ustawę, to na edukację domową będzie można przejść tylko od 1 lipca do 21 września. Przypomnijmy, że wedle nadal obowiązującego Prawa oświatowego, dziecko może skorzystać z trybu edukacji w dowolnym momencie roku szkolnego.
Jak wiemy, decyzja o przejściu na edukację domową dla każdej rodziny spowodowana jest czymś innym. Każdy ma inną historię. Często zdarza się, że ze względu na trudne okoliczności: rówieśnicze, relacyjne czy zdrowotne, dziecko trzeba zabrać ze szkoły z dnia na dzień. Teraz uczeń w potrzebie będzie musiał czekać wiele miesięcy, by przejść na nauczanie domowe.
Zawężenie tego okresu przejścia na edukację domową jest także dyskryminujące. W szkole systemowej rodzic może zmienić placówkę w każdym momencie. Dzieciom z edukacji domowej zabiera się to prawo.
b) szkoła tylko w regionie lub po sąsiedzku
Rejonizacja – kolejny zapalny punkt ustawy. Teraz rodzic ma pełną swobodę i wolność w wyborze placówki, do której zapisuje dziecko. Może być ona zlokalizowana nawet na drugim końcu kraju. Oferta szkół przyjaznych w całej Polsce stoi przed rodziną otworem. Niestety po wejściu nowych przepisów nie będzie już takiej możliwości.
Wraz z przegłosowanymi zmianami dziecko będzie miało prawo skorzystać tylko ze szkoły w swoim województwie lub z placówki z sąsiedniego województwa. To bardzo ograniczający i niesprawiedliwy zapis. Nie w każdym województwie są szkoły przyjazne edukacji domowej. Często rodzice potrzebują dostać się do szkoły, która spełnia szczególne wymagania i odpowiada na potrzeby dzieci np. z orzeczeniami.
Wybór konkretnej placówki podyktowany jest także innymi względami. Rozdziale wskazują tu kwestie: wyznaniowe czy ideologiczne. Dla takich osób ważne jest, aby być w środowisku, które wyznaje podobne wartości i to właśnie tymi kryteriami kierują się przy wyborze szkoły, z jaką chcą współpracować.
c) egzaminy tylko w budynku szkoły
Wiedzę ucznia w edukacji domowej weryfikują tzw. egzaminy klasyfikacyjne. Dziecko musi je zdać z każdego przedmiotu przed zakończeniem roku szkolnego. Dotychczas rodzic w porozumieniu z dyrektorem ustalał termin i formę egzaminu.
Przegłosowany projekt ustawy zakłada, tylko jedną formę egzaminów – stacjonarną w budynku placówki, do której dziecko jest zapisane. Dotychczas egzaminy były prowadzone zarówno w trybie stacjonarnym, jak i online. Ten drugi był korzystny zwłaszcza dla rodzin podróżujących lub uczniów wybitnie uzdolnionych, którzy reprezentują kraj w różnego rodzaju olimpiadach międzynarodowych, czy konkursach.
Dużym problemem z pojawieniem się na egzaminie w wersji stacjonarnej mogą mieć uczniowie z orzeczeniami o niepełnosprawności.
Dodatkowo zgodnie z nowym projektem ustawy dyrektor szkoły ma obowiązek poinformować kuratora o terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminów co najmniej 14 dni przed ich przeprowadzeniem.
Teraz tzw. Lex Czarnek 2.0. trafi na biurko Prezydenta, który w ciągu 21 dni podejmie ostateczną decyzję. Mamy nadzieję na weto. Jeśli prezydent podpisze ustawę, w ciągu 14 dni po podpisaniu wejdzie w życie…
Zobacz więcej treści o zmianach w prawie oświatowym! https://domowi.edu.pl/zmiany-w-ustawie/
Centrum Nauczania Domowego – pewne wsparcie w edukacji domowej
Rodzice są zmęczeni tradycyjną szkołą. Dziurawym systemem i schematem nauczania sprzed 200 lat. Są coraz bardziej świadomi. Szukają miejsca bezpiecznego, gdzie dziecko nie będzie szykanowane, zastraszone, ale wolne od niszczących relacji. Pragną, aby wszystkie potrzeby dziecka były dostrzeżone i zaopiekowane. A program nauczania dostosowany był do jego indywidualnych możliwości.
Nie chcą dla swojego dziecka ciasnych ram w 30-osobowej klasie, przeładowanych programów, encyklopedycznego odpytywania i ulotnej wiedzy. Szukają alternatywy. Edukacji na miarę XXI wieku, która kształtuje kompetencje potrzebne w przyszłości i jest gwarancją dobrego startu w dorosłe życie.
Odpowiedzią na potrzeby rodzin jest edukacja domowa, uważana za edukację przyszłości. Wpływa na świadomość ucznia i kieruje się innymi wartościami. Tu nie działa zasada trzech “Z”. Uczniowie, doświadczając i pracując na projektach, są w stanie zakotwiczyć tę wiedzę na wiele lat. A co najważniejsze w edukacji domowej najważniejsze jest dziecko, jego rozwój zarówno emocjonalny, jak i intelektualny.
Doskonałym wsparciem dla dzieci i rodziców w edukacji domowej jest Centrum Nauczania Domowego, które od 13 lat specjalizuje się w kształceniu dzieci poza murami szkoły. Służy wiedzą, kompetencjami i technologicznymi rozwiązaniami. Stawia na relacje i buduje społeczność edukatorów domowych. Współpracuje ze szkołami przyjaznymi edukacji domowej w całej Polsce. To sprawdzone placówki zlokalizowane w każdym rejonie naszego kraju z kadrą, która ma doświadczenie w egzaminowaniu uczniów edukacji domowej.
Centrum Nauczania Domowego zapewnia dziecku cały wachlarz edukacyjnych możliwości: materiały elektroniczne, książki, filmy edukacyjne, webinaria z nauczycielami, autorską platformę do nauki z całą podstawą programową, obcowanie z naturą, naukę w praktyce przez doświadczenia. To połączenie nowych technologii z edukacją domową.
Edukacja domowa to forma nauki będąca rozwiązaniem dla wielu rodzin w Polsce. Teraz może być ostatnia szansa na zapis! Dowiedz się więcej!
