Ich znakiem rozpoznawczym jest ogólnodostępna stacja przeznaczona do tankowania samochodów osobowych i ciężarowych skroplonym metanem. Pierwsza taka w Polsce i w Europie Środkowej. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Śremie stale dąży do wdrażania najnowocześniejszych, najbardziej ekologicznych rozwiązań. Z Pawłem Wojną, prezesem zarządu PGK w Śremie Sp. z o.o., rozmawia Grażyna Herich
Na początek proszę o garść informacji. Czym zajmuje się na co dzień Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Śremie?
Jesteśmy spółką prawa handlowego powstałą z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego. Przedmiotem działalności spółki jest głównie zbiórka i transport odpadów. Ponadto sprzedajemy paliwa gazowe, wykonujemy usługi diagnostyczne (posiadamy dwie Okręgowe Stacje Kontroli Pojazdów), zajmujemy się konserwacją zieleni, oczyszczaniem ulic i placów, a także usługami pogrzebowymi i cmentarnymi. Tu warto podkreślić, że w 2003 roku wprowadziliśmy kompleksowy system selektywnej zbiórki odpadów, a w 2008 roku na terenach o zabudowie wielolokalowej – zbiórkę odpadów bio, w tym kuchennych. Dokonaliśmy wielu ważnych, innowacyjnych inwestycji w ochronie środowiska, takich jak ekologiczna rekultywacja składowiska odpadów czy zastosowanie oświetlenia w najnowocześniejszej, energooszczędnej technologii (HBLED).
Subiektywnie: czym wyróżnia się zarządzane przez pana przedsiębiorstwo na tle innych w Polsce?
Lokalnie jesteśmy dumni z pięknego, nowoczesnego, przebudowanego w 2015 roku targowiska miejskiego, którego jesteśmy właścicielem.
Ale naszym prawdziwym znakiem rozpoznawczym jest zbudowana w grudniu 2015 roku ogólnodostępna stacja tankowania LNG/CNG, przeznaczona zarówno dla samochodów osobowych, jak i ciężarowych. To pierwszy tego typu obiekt w Polsce i w Europie Środkowej, umożliwiający tankowanie pojazdów skroplonym metanem. W Śremie nastąpiła wymiana floty komunalnej na pojazdy gazowe, a w drodze przetargu wyłoniono wykonawcę budowy stacji, którym okazała się firma Cryogas Poland.
Pomysł zastosowania w naszym przedsiębiorstwie paliwa niskoemisyjnego, jakim jest LNG i CNG, powstał z przyczyn ekonomicznych. Chcąc być konkurencyjnym na rynku zbiórki i transportu odpadów, szukaliśmy możliwości obniżenia kosztów zakupu paliw. Dowiedziałem się, że to paliwo z powodzeniem stosowane jest w Ameryce Południowej (m.in. Brazylia, Argentyna), Azji (m.in. Chiny, Pakistan, Japonia) a także w Europie Zachodniej (m.in. Holandia, Francja). Stwierdziłem, że warto spróbować.
Jakie były początki zastosowania gazu ziemnego w pojazdach?
Z racji mało rozwiniętego rynku paliw alternatywnych trzeba było podjąć odważną decyzję i niemałe ryzyko. W 2012 roku zakupiliśmy dwa pojazdy hakowe oraz kompresor do tankowania metanu z sieci. W 2013 i 2014 roku w Śremie pojawiły się kolejne „gazowce”. Następnym krokiem była budowa pełnowymiarowej stacji tankowania LNG i CNG. Na dzień dzisiejszy 58% naszej floty stanowią pojazdy na gaz, zarówno napędzane sprężonym, jak i skroplonym gazem ziemnym.
A jakie są wymierne efekty posiadania własnej stacji z paliwami ekologicznymi LNG i CNG?
Wielorakie. Najważniejsze dla spółki są te ekonomiczne. Po pierwsze: obniżyliśmy koszty tankowania naszych pojazdów o ok. 25% w porównaniu do pojazdów napędzanych olejem napędowym. Stwierdzamy to z wieloletnich obserwacji. Po drugie: korzystamy finansowo ze sprzedaży paliwa LNG i CNG klientom. Stacja nasza cieszy się ogromnym zainteresowaniem i jest atrakcyjna pod względem cenowym. Tankujemy wiele samochodów ciężarowych z branży transportowej paliwem LNG, a także pojazdy branży komunalnej i samochody osobowe – paliwem CNG. Dzięki dużej sprzedaży pod koniec maja 2019 roku złożyliśmy wniosek, a już we wrześniu uzyskaliśmy koncesję Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na obrót paliwami gazowymi przy użyciu stacji tankowania sprężonego i skroplonego gazu ziemnego.
Wspomnijmy zatem o ogólnych korzyściach ekologicznych stosowania metanu w samochodach.
Po pierwsze: dzięki obniżeniu poziomu emisji spalin silniki Euro VI napędzane gazem ziemnym są znacznie bardziej ekologiczne niż ich wysokoprężne odpowiedniki Euro VI.
Po drugie: gaz ziemny to paliwo całkowicie czyste (najczystsze paliwo kopalne) dzięki radykalnemu obniżeniu emisji cząstek stałych o 99% oraz tlenków azotu o 35% w porównaniu z silnikiem Diesla.
Po trzecie: spaliny nie zawierają siarki, ołowiu i benzenu, a ponadto konstrukcja pojazdów umożliwia ograniczenie emisji CO2 od 10% nawet do 100% – jeśli wykorzystuje się biometan.
Po czwarte: napędzane gazem silniki pracują ciszej, a obniżenie poziomu hałasu choćby o 5 decybeli w porównaniu z silnikami wysokoprężnymi ma szczególne znaczenie w przypadku wywozu odpadów i realizacji dostaw nocnych.
Czy inni korzystają z państwa doświadczeń?
Nie ma miesiąca, w którym nie gościłbym przedsiębiorców różnych branż czy samorządowców z całego kraju, którzy zainteresowani są naszymi rozwiązaniami w zakresie stosowania metanu w pojazdach. Dotyczy to zarówno funkcjonowania stacji, jak i eksploatacji pojazdów.
A jakie państwo mają plany co do rozwoju gazomobilności?
Rozpoczęliśmy inwestycję, która, jak wierzę, będzie ważnym krokiem w rozwoju zastosowania zeroemisyjnych paliw, jakimi są Bio-LNG i Bio-CNG. Firmy transportowe pytają o możliwość tankowania paliwa Bio-LNG. Stacji z takim paliwem jeszcze w Polsce nie ma. Niewiele osób w ogóle wie, co to jest Bio-LNG. Wyjaśnię: to paliwo powstające z biomasy pochodzącej z kompostu, odpadów kuchennych, odpadów z ferm zwierzęcych (gnojowicy), składowisk odpadów komunalnych. W procesach fermentacji biomasy powstaje biogaz zawierający 50-60% metanu. Po procesie oczyszczenia biogazu powstaje biometan. Biometan z kolei można oczyścić z CO2 i skroplić do postaci Bio-LNG lub sprężyć do Bio-CNG. Bio-LNG różni się od klasycznego LNG pochodzeniem, ponieważ LNG jest paliwem kopalnym, a Bio-LNG – odnawialnym. Bio-LNG jest też dużo mniej emisyjny w stosunku do metanu kopalnego. W najbliższej przyszłości zastosowanie paliw zdekarbonizowanych, takich jak Bio-LNG i Bio-CNG, przyczyni się w znaczny sposób do ochrony powietrza. Jest szansa, że Śrem może być pierwszym miastem w Polsce, gdzie można będzie zatankować ten zielony gaz.
Znakomite perspektywy! Kiedy realizacja?
PGK w Śremie zamierza taką stację wybudować jeszcze w tym roku. I tak, jak w 2015 roku byliśmy pionierami, inwestując w ogólnodostępną stację tankowania LNG, tak obecnie też chcemy wyznaczyć nowy kierunek, budując stacje paliw Bio-LNG i Bio-CNG.
Swoją drogą, moim zdaniem: produkcja oraz wykorzystanie biometanu jako paliwa wymaga poważnego wsparcia ze strony państwa, zarówno prawnego, jak i inwestycyjnego. Korzyści z tego odniosą branże: rolnicza, komunalna i transportowa. Największą wartość dodaną odniesie Polska – częściowo uniezależniając się od importu metanu kopalnego. Potencjał biometanu w naszym kraju szacuje się na 4–6 mld m3.
A zatem można stwierdzić, że Bio-LNG może być paliwem przyszłości?
Sądzę, że wraz z powstawaniem biogazowni i biometanowni w Polsce nastąpi wzrost zainteresowania biometanem jako paliwem. Tym bardziej, że w branży komunalnej, a szczególnie transportowej, pojazdy napędzane biometanem mają dużą przewagę nad pojazdami napędzanymi innymi zeroemisyjnymi paliwami, takimi jak wodór czy prąd elektryczny. Ta przewaga przejawia się w niższych cenach zakupu pojazdów i paliwa, wyższych zasięgach oraz większej ładowności pojazdów. Na rynku jest kilku producentów z dużym doświadczeniem specjalizujących się w produkcji pojazdów gazowych. A trzeba zaznaczyć, że Bio-LNG pod względem właściwości fizyko-chemicznych niczym nie różni się od LNG.
Paweł Wojna, prezes zarządu PGK w Śremie Sp. z o.o.
Śremianin, przedsiębiorca, skarbnik w Zarządzie Głównym Krajowej Izby Gospodarki Odpadami. Funkcję prezesa zarządu w śremskiej spółce pełni od 21 lat. W tym czasie wraz z współpracownikami osiągnął wiele sukcesów. Spółka jest pionierem w obszarze ekologicznego tankowania gazem ziemnym, za co otrzymała wiele wyróżnień, m.in.:
– główną nagrodę w Konkursie Top Inwestycje Komunalne 2016 za wybudowanie w 2015 r. pierwszej ogólnodostępnej w Polsce oraz w Europie Środkowej i Wschodniej Stacji tankowania gazem LNG/CNG, Złotą Odznakę Honorową z rąk Ministra Środowiska,
– Odznakę Honorową „Za zasługi dla województwa wielkopolskiego” za popularyzowanie idei elektromobilności w zakresie wykorzystania przyjaznych środowisku pojazdów do odbioru odpadów komunalnych z rąk Marszałka Województwa Wielkopolskiego,
– Honorowy Dyplom „Heraklesa” Krajowego Forum Dyrektorów Zakładów Oczyszczania Miast za szczególną wieloletnią działalność na rzecz tworzenia i rozwoju gospodarki odpadami w Polsce,
– Złotą Odznakę Krajowej Izby Gospodarki Odpadami za wybitne osiągnięcia i wkład pracy w rozwój tej branży w Polsce.
