Rozmowa z Januszem Garbaczem, burmistrzem Kalisz Pomorskiego
Inwestycje to zawsze ważny temat, szczególnie w rozwoju samorządności. Porozmawiajmy zatem: jakie inwestycje przeprowadzono w ostatnich latach na terenie gminy i jakie są zaplanowane?
Ostatnie lata naznaczone były wieloma trudnościami. To czas, w którym cały świat nieprzerwanie zmagał się z pandemią, kryzysem energetycznym spowodowanym wojną i ogromną inflacją. Pomimo ograniczeń sytuacją geopolityczną, w Kaliszu Pomorskim realizowaliśmy zaplanowane zadania i podejmowaliśmy kluczowe decyzje. Dzięki temu poczynione zostały ogromne inwestycje, aby infrastruktura w gminie była nowoczesna, jak najlepiej odpowiadała rosnącym potrzebom związanym z intensywnym rozwojem gminy i jak najlepiej służyła jej mieszkańcom. Nie baliśmy się wyzwań i postawiliśmy na rozwój mimo niepewnych czasów.

A najświeższe inwestycje?
W minionym roku zrealizowaliśmy wiele ważnych dla gminy inwestycji o łącznej wartości około 18 mln zł. To one, małymi krokami, z dnia na dzień przyczyniły się do poprawy jakości życia mieszkańców Kalisza Pomorskiego, a także pozytywnie wpłynęły na wizerunek gminy.
Największe inwestycje drogowe w ubiegłym roku to modernizacja niespełna sześciokilometrowego odcinka drogi z Kalisza Pomorskiego do Suchowa, która została dofinansowana z Programu III edycja Rządowego Funduszu „Polski Ład” – Programu Inwestycji Strategicznych. W ramach II edycji tego programu miasto otrzymało dofinansowanie bez mała 5 mln zł na przebudowę oraz budowę kanalizacji deszczowej na ulicy Mickiewicza. Z myślą o mieszkańcach zakończyliśmy w tym roku modernizację plaży miejskiej wraz z zabudową turystyczną brzegów jeziora Bobrowo Wielkie. Koszt całej inwestycji to około 8 mln zł.
W trosce o najmłodszych we wrześniu 2022 roku oddaliśmy żłobek miejski. Dotacja wyniosła 825 tys. zł, całość inwestycji pochłonęła nieco ponad 2 mln zł. Powstały także place zabaw, parkingi i inna niezbędna infrastruktura. Powstanie i wyposażenie placówki było możliwe dzięki dotacji rządowego programu Maluch +.

Pomówmy troszkę o kaliskiej plaży miejskiej: to bardzo nowoczesny projekt, godny XXI wieku, którym może poszczycić się gmina.
Tak, w Kaliszu Pomorskim z myślą o mieszkańcach zakończyliśmy modernizację plaży miejskiej wraz z zabudową turystyczną brzegów jeziora Bobrowo Wielkie. Ten kompleks to nowoczesna plaża wraz z zainstalowaną całą potrzebną małą infrastrukturą, nowym pomostem i tonami nowego piasku plażowego. Plażowicze mają do dyspozycji strzeżone, wydzielone miejsce do kąpieli, przebieralnie, sanitariaty, zjeżdżalnie dla dzieci, a także wypożyczalnię sprzętu wodnego (kajaki, rowery wodne oraz deski SUP). Tuż przy plaży znajduje się punkt gastronomiczny, a w niedalekim sąsiedztwie można skorzystać z siłowni na świeżym powietrzu, ogrodzonego placu zabaw dla naszych milusińskich wraz z altaną wyposażoną w stoły i ławy biesiadne. Na terenie plaży znajduje się ponadto hangar na sprzęt pływający i pomieszczenie dla ratowników. Wzdłuż pawilonów powstał taras widokowy i pomosty do wodowania sprzętu. Zagospodarowano skarpy oraz linię brzegową wokół jeziora z miejscami do odpoczynku, nazywaną przez mieszkańców „Kaliską Promenadą”. Cały kompleks plaży miejskiej wraz z promenadą wokół jeziora Bobowo Wielkie jest oświetlony i monitorowany. To jedno z ulubionych miejsc mieszkańców na spacery, jazdę na rowerze lub jogging.
A jak kształtują się sprawy gospodarcze Kalisza Pomorskiego?
W strukturze wielkościowej naszych przedsiębiorstw zdecydowanie dominują małe firmy,
zatrudniające do 9 osób. Podmioty zatrudniające między 10 – 49 osób stanowią 3,5% udziału (26 firm), działa jedno duże przedsiębiorstwo zatrudniające powyżej 250 osób.
Struktura wielkościowa firm jest podobna jak w innych regionach – jak wszędzie, zdecydowanie dominują małe przedsiębiorstwa, najczęściej będące własnością osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Gospodarka gminy opiera się przede wszystkim na przemyśle drzewnym, leśnictwie, rolnictwie indywidualnym i wielkoobszarowym, przemyśle rolno-spożywczym oraz handlu i usługach. W ostatnich latach rozwinął się przede wszystkim handel drobno-detaliczny, usługi transportowe, usługi hotelarskie, gastronomiczne oraz produkcja drzewna. Co ciekawe, sektor rolniczy w Kaliszu Pomorskim – jako w gminie miejsko-wiejskiej! – nie stanowi tak istotnej roli, jak w innych tego typu jednostkach. Ale tu zwrócę uwagę na ciekawszą sferę związaną z SSSE.
Proszę więc rozwinąć wątek.
W gminie Kalisz Pomorski w 2012 roku powstała podstrefa Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w ramach programu Polska Strefa Inwestycji i w myśl hasła „cała Polska jedna specjalną strefą ekonomiczną”. Dzięki temu firmy mogą uzyskać ulgi podatkowe wszędzie tam, gdzie można prowadzić działalność gospodarczą, również na własnej działce. Ulga podatkowa przyznawana jest na okres od 10 do 12 lat. Realizując nową inwestycję na terenie podstrefy, przedsiębiorcy w ramach nowej inwestycji mogą otrzymać ulgi podatkowe przez najdłuższy możliwy okres, tj. 15 lat. Wsparcie przyznawane jest dla nowych inwestycji z sektora przemysłowego lub nowoczesnych usług biznesowych.


Proponuję teraz zmienić temat na ten z zupełnie innej beczki, uwaga: z celowym, wymownym naciskiem na słowo „beczka” – bo, jak wiadomo, beczki, a dokładnie: ogórki w tychże beczkach mają dla gminy wielkie znaczenie, prawda?
Rzeczywiście, mamy w kalendarzu sporo wydarzeń kulturalnych czy sportowych, ale bezsprzecznie króluje tu nasz słynny „Jarmark nad Jeziorem Ogórkowym” i „Ogórek w trasie”, ponieważ Kalisz Pomorski to gmina ze smakiem, a „naszego ogórka” można spotkać pod różnymi postaciami. Od lat organizujemy pikniki ogórkowe, podczas których zabytkowy autobus – osławiony „ogórek” – odwiedza mieszkańców gminy z poczęstunkiem i muzyką. Podczas pikników organizowane są zabawy i gry dla najmłodszych, zaś dorośli przy muzyce i pysznym jedzeniu bawią się do rana.
Zwieńczeniem trasy ogórkowej jest „Jarmark nad Jeziorem Ogórkowym” – w tym roku przypada on na 15 lipca. To właśnie w lipcu miasto zamieni się w światową stolicę ogórka, a nazwa jeziora Młyńskiego zmieni się na ten czas na „Ogórkowe”. Nasz jarmark znany jest już w całej Polsce. Serdecznie zapraszamy wszystkich do Kalisza Pomorskiego na pysznego ogórka.
Skąd ta nazwa?
Nazwa odwołuje się do naszej starej tradycji przetwórczej, w myśl której ogórki zebrane w okolicach Kalisza Pomorskiego kiszone były w ponadstulitrowych dębowych beczkach, a później zatapiane w jeziorze na okres przynajmniej trzech miesięcy. Przemysłową przetwórnię wprawdzie zamknięto w latach 80., ale zwyczaj pozostał.
W czasie Jarmarku między uczestnikami paradują sympatyczne Beczusie (czyli osoby przebrane za „zabeczkowane” ogórki), a w specjalnej Wiosce Ogórkowej serwowane są ogórkowe specjały. Nad całym miastem unosi się zapach kopru, z którego wykonane są ozdobne bukiety i warkocze. Gwoździem programu jest happening, podczas którego tzw. Szambelani Ogórkowi wypływają na „Jezioro Ogórkowe” i po wyłowieniu zeszłorocznych beczek, zatapiają w ich miejscu nowe. Te wyłowione są oczywiście publicznie „odbijane”. Ogórków jest w nich tyle, że wystarczy do degustacji dla każdego.
Podczas imprezy na specjalnej Wystawie Ogórkowej można zapoznać się z historią przetwórni (ciekawe zdjęcia!) i samego Jarmarku Ogórkowego.
Celem Jarmarku jest nie tylko odtworzenie oraz pielęgnowanie lokalnych zwyczajów i tradycji, ale przede wszystkim promocja regionu poprzez produkt lokalny, jakim jest Jeziorowy Ogórek Kiszony, wpisany na listę produktów tradycyjnych prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Co jeszcze dobrego powiemy o Kaliszu Pomorskim?
Gmina wyróżnia się wysokimi walorami środowiska przyrodniczego i krajobrazowego do rozwoju turystyki i agroturystyki. Położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie Drawieńskiego Parku Narodowego oraz dwóch parków krajobrazowych: Drawskiego i Ińskiego.
Wśród walorów przyrodniczych dla rozwoju turystyki podkreślić należy rzeźbę terenu, klimat i warunki wodne. Na terenie gminy istnieją obszary Natura 2000: Jezioro Lubie i Dolina Drawy, Lasy Puszczy nad Drawą, Ostoja Drawska, Ostoja Ińska, Pojezierze Ińskie, Uroczyska Puszczy Drawskiej. Z wielu miejsc na obszarze gminy rozciągają się piękne widoki, stanowiące dużą atrakcję wizualną. Urozmaicony teren ma szczególne znaczenie zarówno dla turystów pieszych, jak i zmotoryzowanych.
Drugim, oprócz lasów, istotnym elementem środowiska sprzyjającym turystyce z rekreacją, są warunki wodne, związane ściśle ze zbiornikami jeziornymi, rzekami i ciekami. Kluczowe są tu liczne i czyste, bogate w gatunki ryb akweny, których łączna liczba sięga 60 i które umożliwiają uprawianie wędkarstwa. Samo miasto położone jest pośród czterech jezior: Bobrowo Wielkie (24 ha), Bobrowo Małe (10,5 ha) Młyńskie (30 ha) i Lasek (6 ha). Jest rozpostarte pomiędzy pagórkami i wzgórzami na wysokości ok. 90 – 100 m n.p.m. Osie hydrograficzne gminy tworzą dwie główne rzeki: Drawa i Korytnica.

W czym władze gminy upatrują szans rozwoju?
Dbając o wysoki poziom życia mieszkańców, rozwijamy infrastrukturę techniczną i zapewniamy szeroki zakres usług społecznych. Inwestorom oferujemy dogodne lokalizacje dla nieuciążliwej dla środowiska działalności gospodarczej. Dzięki walorom środowiska przyrodniczego i kulturowego odkrywamy na nowo zasoby turystyki i rekreacji. To nasza długookresowa polityka rozwoju społecznego i gospodarczego. Do dyspozycji dla potencjalnych inwestorów mamy 2,5 ha pięknie położonej działki pod zabudowę infrastruktury turystycznej tuż przy plaży miejskiej z widokiem na jezioro Bobrowo Wielkie.
Jakie są zatem plany na przyszłość?
Przede wszystkim skupimy się na dokończeniu i realizacji nowych inwestycji gminnych. Planowanych do przebudowy lub remontu jest kilka dróg, na które bardzo czekają mieszkańcy.
W planach mamy też m.in. oddanie budynku mieszkalnego przy ulicy Kolejowej czy świetlicy wiejskiej w Pomierzynie. Kluczowe zadanie gminy to skuteczne pozyskiwanie środków zewnętrznych. Ponadto przed samorządem długi proces przygotowania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kalisz Pomorski – to dokument kluczowy, umożliwiający prowadzenie kompleksowych działań rewitalizacyjnych na wyznaczonym obszarze przy współudziale lokalnej społeczności. Skuteczna i efektywna rewitalizacja gminy to także wielokierunkowe działania na rzecz społecznej, przestrzennej i ekonomicznej odnowy obszarów zdegradowanych.
Zważając na coraz droższą energię elektryczną oraz ceny gazu ziemnego, dokonujemy szeregu działań mających na celu uzyskanie oszczędności w opłatach za media. Oszczędzając energię również w budynkach użyteczności publicznej dokonaliśmy wymiany źródeł światła na energooszczędne typu LED. Wspólnie z Radą Gminy zadbaliśmy o to, aby mieszkańcy wszystkich sołectw mieli bezpośredni wpływ na realizację zadań w swoich małych ojczyznach. W związku z tym w budżecie gminy wyodrębnione zostały środki na tzw. fundusz sołecki. Pozwala to na realizację małych grantów zarówno przez sołectwa, jak i wszystkie stowarzyszenia działające na terenie naszej gminy. Nasze ośrodki Ochotniczej Straży Pożarnej prowadzą aktywne działania na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców, a także rozwoju swoich jednostek. Między innymi dzięki wspólnym staraniom udało nam się pozyskać dla Straży Pożarnej średni samochód gaśniczy.

Jak pan zatem podsumuje wątek inwestycyjny?
Chcę podkreślić, że ostatnie cztery lata to najbardziej dynamiczny okres rozwoju naszej gminy. Nigdy wcześniej podczas tak krótkiego czasu nie zainwestowano tylu środków w majątek gminny i nie pozyskano tak wiele funduszy zewnętrznych – rządowych i unijnych. A to wychodzi na dobre nam wszystkim. ■
Gmina Kalisz Pomorski leży w północno-zachodniej Polsce, w południowej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie drawskim, nad rzeką Drawicą i czterema jeziorami. Jest to największa gmina pod względem powierzchni w powiecie drawskim i zarazem czwarta w woj. zachodniopomorskim. Główną osią komunikacyjną gminy jest droga krajowa nr 10 (Szczecin – Bydgoszcz – Warszawa), będąca trasą intensywnie wykorzystywaną dla celów tranzytowych, jak również trasą dojazdową dla ruchu nadmorskiego. Ważna jest tu także linia kolejowa Szczecin – Piła. Miasto leży 100 km od Szczecina, 124 km od Koszalina, 74 km od Piły i 175 km od Poznania. Gminę zamieszkuje prawie 8 tysięcy mieszkańców, a miasto Kalisz Pomorski – blisko 5 tysięcy.