Już 25 października b.r. odbędzie się uroczyste otwarcie Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią przy Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk (IGSMiE PAN) w Krakowie. Celem tego projektu jest przede wszystkim wspieranie rozwoju nowoczesnej energetyki (w szczególności OZE) oraz pozyskiwania surowców w ramach koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym. Projekt współfinansowany jest ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020. Partnerami w projekcie są: Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” S.A., Geotermia Mazowiecka S.A. oraz EGM S.A.
Zakres rzeczowy projektu obejmuje kilka zadań: budowę nowego budynku laboratoryjno-biurowego przy ul. Wybickiego 7A w Krakowie, a w jego ramach – budowę Laboratorium Kompleksowych Badań Odpadów i Biomasy, Laboratorium Modelowania Inżynierskiego oraz rozbudowę Laboratorium Geofizyki Inżynierskiej. Do projektu należy także rozbudowa i modernizacja Laboratorium Geotermalnego IGSMiE PAN w Bańskiej Niżnej na Podhalu.
– Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią to inwestycja mająca służyć poszerzeniu naszych horyzontów badawczych i oferty dla biznesu – mówi prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos, dyrektor IGSMiE PAN. – W rozwoju działalności pomogą nam posiadane, wyspecjalizowane zespoły badawcze, wykorzystujące specjalistyczne oprogramowanie oraz urządzenia laboratoryjne nabyte w ramach inwestycji. Na terenie Centrum kontynuowane będą też dotychczasowe tematy, jak choćby modelowanie krajowych rynków surowców i energii. Interesuje nas m.in. obszar gospodarczego czy surowcowego wykorzystania odpadów przemysłowych. Nowy sprzęt laboratoryjny pozwoli też na rozwijanie współpracy Instytutu m.in. z Lasami Państwowymi w zakresie wykorzystania biomasy.
Działalność Centrum to z pewnością droga do szerszej obecności Instytutu w obszarach związanych z transformacją energetyczną, czystym środowiskiem i gospodarką o obiegu zamkniętym.
Nie należy zapominać, że IGSMiE PAN współpracuje też ze spółkami górniczymi w obszarze modelowania procesów geologicznych i górniczych.
W skład Instytutu, którego początki sięgają lat 80. ubiegłego wieku, wchodzi obecnie 13 pracowni funkcjonujących w obrębie 5 zakładów naukowych. Liczba pracowników przekracza obecnie 130 osób. Niemal 90 proc. załogi pionu naukowego pracuje już na terenie Centrum.
IGSMiE PAN bierze udział w licznych projektach badawczych, finansowanych z publicznych źródeł krajowych oraz zagranicznych.
– Jesteśmy interdyscyplinarni, ponieważ zajmujemy się gospodarowaniem surowcami mineralnymi i energią kompleksowo, tj. w zakresie ich źródeł, technologii pozyskiwania i użytkowania, a także aspektów środowiskowych, rynkowych, ekonomicznych czy prawnych. Dzięki tak szerokiemu spektrum działania bierzemy udział m.in. w programie Horyzont Europa czy w projektach dofinansowanych z NCBiR – dodaje prof. Krzysztof Galos.
Obok działalności naukowej Instytut od lat świadczy także usługi badawcze dla podmiotów gospodarczych o łącznej wartości rocznej na poziomie 4 – 5 mln zł. Oczekuje się wzrostu tej wartości w związku z realizacją wspomnianego projektu.
Geotermia znakiem flagowym Instytutu
W roku 1993 r. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN uruchomił pierwszy w Polsce doświadczalny zakład geotermalny na Podhalu, w Bańskiej Niżnej – Białym Dunajcu, stając się tym samym prekursorem wykorzystania energii geotermalnej w Polsce. Instalacja ta służy obecnie jako Laboratorium Geotermalne. Wówczas powołano też do życia pierwszą w Polsce spółkę wykorzystującą ciepło wód geotermalnych: PEC Geotermia Podhalańska S.A.
– Pierwszy dyrektor naszego Instytutu, prof. dr hab. inż. Roman Ney, był współtwórcą polskiej szkoły geotermalnej. Mogę śmiało powiedzieć, że na przestrzeni lat zbudowaliśmy najlepszy w Polsce zespół w obszarze geotermii – podsumowuje prof. Galos.
Tematu geotermii, jak i kilku innych obiecujących tematów badawczych w Instytucie, nie zabraknie w dniu otwarcia Centrum. Będą one poruszone na sympozjum „Nowe trendy w zrównoważonej gospodarce surowcami mineralnymi i energią” stanowiącym element tej uroczystości.
Jacek Bies
