
Innowacyjne technologie wymagają na początkowym etapie dużych nakładów finansowych.ZCB Owczary wdraża swoje rozwiązania dzięki unijnemu wsparciu
Budowa nowego zakładu produkcyjnego to jedno z najważniejszych i największych przedsięwzięć producenta pustaków ceramicznych z Owczar. Tę bardzo dużą inwestycję zrealizował on z unijną pomocą, w ramach poddziałania 3.2.1 „Badania na rynek” Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR) 2014–2020. Projekt o nazwie „Wdrożenie innowacyjnej technologii suszenia ceramiki budowlanej umożliwiającej produkcję pustaka o najniższym współczynniku przewodzenia ciepła” został wyceniony na ponad 49 mln zł. Dofinansowanie unijne w wysokości przekraczającej 17, 9 mln zł pozwoliło firmie znacznie zmniejszyć nakłady własne na to przedsięwzięcie.
Bezkonkurencyjna oferta
Oferta POIR jest skierowana przede wszystkim do mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw oraz start-upów. Beneficjenci mogą uzyskać dotację na nawet 70% wartości projektu. W ramach poddziałania 3.2.1 „Badania na rynek”, na wsparcie mogą liczyć projekty polegające na wdrożeniu wyników prac badawczo-rozwojowych przeprowadzonych przez firmę samodzielnie, na jej zlecenie lub przez nią zakupionych. W tym przypadku firma ZCB Owczary, w ramach własnego działu B+R, opracowała unikatową technologię suszenia produktów ceramicznych. Umożliwia ona produkcję pustaka o najniższym współczynniku przewodzenia ciepła na ścianę o grubości 25 cm. Celem tego projektu jest podniesienie innowacyjności i konkurencyjności – nowy zakład pozwoli wprowadzić na rynek znacznie ulepszone wyroby.
– Przy ubieganiu się o dofinansowanie unijne istotną kwestią jest ustalenie zakresu inwestycji. By to ustalić, musieliśmy oszacować wielkość hali, co z kolei jest determinowane technologią, jaką chcemy wdrażać. Dużym wyzwaniem w dzisiejszych czasach jest również dokonanie wstępnej wyceny inwestycji, która będzie realizowana w ciągu kilku lat, przy dość dynamicznie zmieniających się stawkach za materiały budowlane. Przygotowując się do takiego projektu mamy zatem wiele niewiadomych – tłumaczy Rafał Stępień, współwłaściciel ZCB Owczary.
Blisko natury
Producent z Owczar nieustannie ulepsza proces produkcji pustaków o jak najwyższej jakości. Nowoczesne technologie, w które firma inwestuje od lat, już w znacznym stopniu pomagają automatyzować proces produkcji pustaków, dzięki czemu przebiega on szybciej, a koszt wytwarzania produktów jest coraz niższy. W efekcie już dziś ich ceny są porównywalne, a nawet niższe od innych produktów budowlanych. Firma wiele uwagi poświęca również zagadnieniom środowiskowym – oprócz tego, że pustaki są w pełni ekologiczne, sam ich proces produkcji jest coraz bardziej przyjazny naturze.
Podstawowym materiałem wykorzystywanym do produkcji pustaków ceramicznych jest glina (łupki kajprowe) wydobywana w kopalniach, co prowadzi do degradacji gruntów. Po zakończeniu tego procesu, zgodnie z obowiązującym prawem, ZCB Owczary prowadzi pełną rekultywację naruszonych terenów, przywracając pierwotną jego rzeźbę. W efekcie na obszarach niedawno użytkowanych przez producenta z Owczar dziś można cieszyć się przyrodą, a nawet uprawiać ziemię. Firma podjęła decyzję o stopniowym zmniejszaniu emisji CO2 zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej. Nowa technologia pozwoliła na rezygnację z wysokoemisyjnych nagrzewnic węglowych do suszenia wyrobów.
Jacek Bies

Nowoczesne pustaki w europejskim standardzie
O najbardziej innowacyjnych pustakach w branży budowlanej oraz o rozwoju przedsiębiorstwa z Rafałem Stępniem, współwłaścicielem Zakładu Ceramiki Budowlanej „Owczary” R.E.R. Stępień Sp.J., rozmawia Jacek Bies
ZCB Owczary w ubiegłym roku świętował swój kolejny jubileusz – 40 lat działalności na rynku ceramiki budowlanej. Jaka jest historia firmy?
Historia cegielni w Owczarach jest znacznie dłuższa, bo sięga aż XVIII wieku, kiedy na tych terenach, ze względu na występowanie rzadkich iłów kredowych, zaczęto produkować pierwsze cegły. Po dawnych zakładach niewiele się zachowało do dziś. Na ich miejscu powstała nowa cegielnia, prowadzona przez rodzinną spółkę. Założył ją w 1978 r. Lech Stępień, mój ojciec. Od 2000 r. zarządzam firmą razem z bratem Robertem i od tej pory konsekwentnie realizujemy wspólne plany rozwoju.
Jakie były główne etapy rozwoju w ostatnich dekadach?
Rozbudowa zakładu, zmiana technologii, zakup nowoczesnego parku maszynowego i wprowadzanie na rynek nowych wyrobów. Obecnie naszą produkcję opieramy na surowcu wydobywanym we własnych kopalniach. Od dwóch dekad istotnie zmieniliśmy technologię produkcji poprzez zakup nowoczesnego parku maszynowego, utworzonego przez najwyższej klasy urządzenia – w większości niemieckie. Dzięki niej oraz klasie surowca uzyskujemy wysoką jakość ceramiki. W 2002 r. ruszyliśmy z budową nowego zakładu produkcyjnego. Najistotniejszą wówczas innowacją było zastąpienie pieca kręgowego typu Hoffman nowoczesnym piecem tunelowym. Nasz zakład, składający się z wydziałów przerobu i formowania masy, suszarni i pieca tunelowego, jest dziś całkowicie zautomatyzowany, a wszystkie procesy produkcyjne są sterowane komputerowo. Inwestycję zrealizowaliśmy we współpracy z Łódzką Agencją Rozwoju Regionalnego i przy wykorzystaniu środków z Unii Europejskiej, w ramach programu Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw. Dzięki tym zmianom znacznie podnieśliśmy jakość naszych wyrobów oraz zwiększyliśmy produkcję w stosunku do cegielni, którą prowadził nasz ojciec – aż czterdziestokrotnie.
Zarządzanie poszczególnymi procesami nie byłoby jednak możliwe bez zastosowania szeregu procedur, które wypracowaliśmy w ostatnich latach. Oprócz Zakładowego Systemu Kontroli Produkcji uruchomiliśmy dodatkowe procedury kontroli dokumentowane odpowiednimi raportami opisującymi poszczególne partie sprawdzanych wyrobów. Dysponujemy również własnym laboratorium, gdzie kontroluje się m.in. wytrzymałość i mrozoodporność.
Jaka jest zdolność produkcyjna firmy?
Maksymalne moce przerobowe zakładu sięgają 380 ton gotowego produktu, czyli 32,5 tys. sztuk pustaków ceramicznych dziennie. Jest to materiał, który pozwala zbudować ok. 15 domów jednorodzinnych. Z kolei nasz nowy zakład produkcji pustaków, z bardzo nowoczesną i unikatową suszarnią, którego realizacja właśnie dobiega końca, od przyszłego roku powiększy moce produkcyjne ZCB Owczary aż o tysiąc ton gotowego produktu dziennie. W sumie będziemy więc dostarczać materiał, z którego można postawić nawet ok. 50 domów w ciągu dnia. To potężna skala.
Czym się charakteryzują produkty ZCB Owczary?
Nasze pustaki wyróżniają się przede wszystkim wysokim oporem cieplnym, czyli niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła, który jest bardzo istotnym parametrem ceramiki budowlanej. Każdy etap produkcji, począwszy od wydobycia surowca, poprzez jego sezonowanie, przerób, formowanie, suszenie, wypał, pakowanie i dostarczanie do klienta, podlega ścisłej kontroli według procedury Zakładowego Systemu Kontroli Jakości. To nas utwierdza w przekonaniu o wysokiej, powtarzalnej jakości i wytrzymałości naszych produktów. Ponadto stale inwestujemy w badania i atesty oraz staramy się rozwijać naszą ofertę.
Czy któryś z państwa produktów wyróżnia się szczególnie?
Owszem, jednym z naszych flagowych projektów jest wysoko drążony, ultraciepły pustak ceramiczny TERMOton P+W 25 DIAMENT, o wymiarach 325 x 250 x 235 mm i współczynniku przewodzenia ciepła λ = 0,170 W/mK, którego innowacyjność została potwierdzona złotym medalem Budma 2015. Ten pustak, który na rynku jest obecny już od czterech lat, moim zdaniem może śmiało konkurować z najnowocześniejszymi wyrobami producentów zagranicznych. Jego produkcja to proces niewiarygodnie wymagający. Aby osiągnąć wysoki stopień poryzacji, wykorzystuje się w nim elektroniczny system precyzyjnego dozowania wagowego, a nie, jak w większości podobnych fabryk, objętościowego. Na jakość finalnego produktu ma również wpływ doskonałość surowca. Nasz zakład, jako jedyny w Polsce, wykorzystuje na skalę wielkoprzemysłową do produkcji wyrobów ściennych ił kamionkowy, zapewniający ponadprzeciętne parametry – niską nasiąkliwość i wysoką wytrzymałość oraz – wynikający z tego – niespotykany dotychczas w Polsce współczynnik przewodnictwa cieplnego na wspomnianym już poziomie λ=0,170 W/mK. To najbardziej innowacyjny pustak w branży ceramicznej, o 40% lepiej izolujący od wyrobów konkurencyjnych.
A strategia działania spółki…?
…to przede wszystkim innowacje i modernizacje. W ostatniej dekadzie zrealizowaliśmy sporo przedsięwzięć mających na celu unowocześnienie produkcji, tak aby powstające w zakładach pustaki spełniały coraz wyższe parametry jakości, przy jednoczesnej minimalizacji negatywnego wpływu procesu produkcyjnego na środowisko. W ten sposób firma nie tylko sukcesywnie umacnia swoją pozycję rynkową, lecz także przyczynia się do rozwoju technologii budowlanej w Polsce. Bardzo dużą wagę przywiązujemy do doskonalenia się i zdobywania wiedzy. Realizujemy to przez system szkoleń pracowników.
Jakie są kluczowe plany na najbliższe lata?
Osiągnięte przez nas wyniki niezmiernie cieszą wszystkich zaangażowanych w rozwój ZCB Owczary, niemniej, aby utrzymać się na rynku jako nowoczesna cegielnia produkująca niezwykle skomplikowane produkty o najwyższych parametrach, które wyznaczają kierunki rozwoju na tle europejskim, potrzebne są inwestycje oraz ciągłe podnoszenie umiejętności i możliwości technologicznych.
Sumiennie realizujemy te cele, jesteśmy na etapie budowy kolejnego, ultranowoczesnego zakładu produkcyjnego. Powstaje on dzięki wsparciu Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – pełna nazwa projektu to „Wdrożenie innowacyjnej technologii suszenia ceramiki budowlanej umożliwiającej produkcję pustaka o najniższym współczynniku przewodzenia ciepła”. Celem projektu jest podniesienie innowacyjności i konkurencyjności spółki poprzez budowę nowego zakładu produkcyjnego, w którym wdrożone zostaną wyniki prac B+R (działu badawczo-rozwojowego), co umożliwi wprowadzenie na rynek nowych i znacząco ulepszonych produktów. Dzięki nowej fabryce planujemy wdrożenie kolejnego hitu z segmentu premium: pustaka ceramicznego TERMOton P+W 25 DIAMENT PLUS, charakteryzującego się współczynnikiem przewodzenia ciepła na poziomie niespotykanym dotąd na rynku krajowym. Ekologicznymi owocami nowej inwestycji będzie ograniczenie zużycia energii elektrycznej na tonę wypalonego wyrobu w procesie suszenia nawet o 50% w porównaniu do istniejącego zakładu, oraz jednostkowe ograniczenie zużycia energii cieplnej o 20%.
Nasz zakład w ostatniej dekadzie przeszedł szereg modernizacji i unowocześnień. Zapewniamy, że to jeszcze nie koniec naszych działań mających na celu podniesienie jakości i parametrów produkowanych przez nas wyrobów – jesteśmy dumni, że to właśnie ZCB Owczary przyczynia się do rozwoju rynku budowlanego w Polsce.
Czy rynek budowlany nad Wisłą przeżywa dobrą passę?
Ostatnie lata były bardzo dobre dla branży. Koniunktura nadal trwa, aczkolwiek obserwujemy lekkie ochłodzenie rynku. Wynika to przede wszystkim z deficytu rąk do pracy wśród firm deweloperskich. W efekcie wiele budów startuje z opóźnieniem. Głośno mówi się także o problemach dużych firm budowlanych, które, nie mogąc liczyć na waloryzację zleceń na roboty drogowe czy kolejowe, zaczynają realizować inwestycje po kosztach lub nawet poniżej progu opłacalności. Jednocześnie rosną zatory płatnicze w branży. Mimo tych niepokojących sygnałów uważam, że sytuacja nadal jest dość korzystna. Duży wpływ na nowe zlecenia ma bowiem rynek mieszkaniowy, gdzie popyt utrzymuje się na wysokim poziomie, co zachęca wielu deweloperów do realizacji kolejnych projektów.