ZEW Niedzica S.A.: 25 lat sukcesu energetycznego

W 1997 roku uruchomienie zapory w Niedzicy w połączeniu z utworzeniem elektrowni wodnej oraz Zbiornika Czorsztyńskiego budziło wiele skrajnych emocji. Dziś widać, że była to inwestycja słuszna. Dolina Dunajca jest skutecznie chroniona przed powodziami, a zakład jest nie tylko kołem zamachowym rozwoju społeczności lokalnej, ale też istotnym ogniwem bezpieczeństwa energetycznego Polski

ZEW Niedzica S.A.: 25 lat sukcesu energetycznego – Monitor Rynkowy

Otwarciu zapory i elektrowni wodnej w Niedzicy towarzyszyły napięcia niemal na miarę filmu sensacyjnego. Z jednej strony był to życiowy dramat setek wysiedlonych mieszkańców kilku wsi; z drugiej strony uruchomienie zapory nastąpiło dosłownie na kilka godzin (!) przed pamiętną powodzią stulecia z roku 1997. Pamiętamy wydarzenia, jakie rozegrały się wówczas w Polsce, szczególnie wokół Odry, jak choćby zalanie Wrocławia, nie wspominając o innych miejscowościach. Tymczasem Dolina Dunajca dzięki dopiero co utworzonej wówczas zaporze – ocalała.

Ćwierć wieku później statystyki są imponujące. ZEW Niedzica S.A., dysponując możliwością regulacji gospodarki hydrologicznej regionu, zapobiegła już 27 powodziom i silnym wezbraniom, a nagromadzony potężny rezerwuar wody w zbiornikach ogranicza skutki suszy w Dolinie Dunajca. Dzięki temu cała inwestycja zwróciła się z nawiązką, gdyż koszty usuwania skutków powodzi, gdyby takowe nastąpiły – byłyby wielokroć większe.

– Nasze elektrownie wytwarzają 2,5 tys. GWh czystej energii, zaspakajając każdego roku potrzeby ponad 100 tys. Polaków – podkreśla Leszek Bajorek, prezes zarządu ZEW Niedzica S.A. – Oznacza to prawie 1,8 mln ton mniej CO2 i innych szkodliwych substancji w atmosferze. Ale jest też inny, niezwykle istotny element: zajmujemy ważne miejsce w krajowym systemie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Bo choć w skali Polski jesteśmy stosunkowo niedużym producentem energii elektrycznej, to potrafimy zapewnić dostawę prądu na wypadek blackoutu. Możemy szybko wystartować: albo z akumulatorów, albo z silników diesla, i w ciągu zaledwie kilku minut osiągnąć 5 MW mocy – tyle, ile potrzeba do uruchomienia elektrowni w Skawinie czy też dalej, elektrowni w Jaworznie. To ogromna wartość dodana.

Lider klastrów energii inwestuje

Gdy wiele lat temu ZEW Niedzica S.A. uruchomiła linię kablową poprowadzoną po dnie Jeziora Czorsztyńskiego, okazało się, że kabel częściowo musi wychodzić na jego lewy brzeg. Dało to zaczątek rozwoju działalności dystrybucyjnej, którą dodatkowo wsparł trend tworzenia klastrów energetycznych. W 2018 roku ZEW Niedzica S.A. stworzyła Klaster Energii Zbiornika Czorsztyńskiego w partnerstwie z czterema podmiotami: gminami Łapsze Niżne, Czorsztyn i Nowy Targ oraz Podhalańskim Przedsiębiorstwem Komunalnym Sp. z o.o. Klaster ten został najwyżej oceniony w konkursie organizowanym wtedy przez Ministerstwo Energii. Idąc „za ciosem”, spółka rozpocząła kolejną inwestycję: budowę drugiej podwodnej linii kablowej. Dzięki temu dysponuje już nie tyle linią, lecz całą pętlą energetyczną, a prąd dostarcza na oba brzegi jeziora – w tym także zasilając słynny zamek w Niedzicy. Inwestycja, warta około 8,5 mln zł, zakończyła się w marcu 2021 roku.

Innym niedawnym przedsięwzięciem była budowa niedużej elektrowni w Sromowcach – opartej wprawdzie na już istniejącym przekroju, ale zlokalizowanej na drugim brzegu zbiornika. Elektrownia może wytworzyć energię rzędu 300 kW, ale z uwagi na galopujące ceny energii ten pozornie niewielki wolumen ma sporą rację bytu. Inwestycja rzędu 5 mln zł zakończyła się w maju 2022 roku.

Co jeszcze? Do ZEW Niedzica S.A. dotarł ostatnio silny strumień pieniądza, gdyż wygrała tzw. aukcje z wolnego rynku mocy. Zgłosiła dwa turbozespoły o mocy 40 MW każdy i utrzymuje je w gotowości. Dzięki temu ma zawarte umowy, które w sposób istotny poprawiają stabilizację finansową spółki.

Dla dobra Pienin

Po 25 latach działania nie sposób też przeoczyć szeregu innych korzyści. Zapora wraz z elektrownią w Niedzicy (którą również można zwiedzać!) oraz osławionymi pobliskimi zamkami w Niedzicy i Czorsztynie stanowi ważne centrum turystyczne Polskiego Spisza i przyciągnęła już łącznie ponad 5 milionów gości. Wokół jeziora widać dynamiczny rozwój infrastruktury, jak choćby w dziedzinie sportów wodnych: jest tu ponad 10 przystani żeglarskich, a to oznacza tysiące żeglarzy i kajakarzy rocznie.

Spółka jest też aktywna na innych polach. Patronuje takim imprezom, jak koncerty muzyczne w hali maszyn elektrowni, coroczne regaty żeglarskie „Zielona Wstęga Jeziora Czorsztyńskiego” czy coroczne „Otwarte Zawody o Puchar Prezesa ZEW Niedzica S.A.” w narciarstwie alpejskim. Działa na rzecz zachowania krajobrazu kulturowego: przyczyniła się do renowacji modrzewiowego dworu polskiego z Grywałdu z XVIII w., regionalnej willi z Łapsz Niżnych z XIX w. (tzw. Chaty Spiskiej), czy regionalnej, stylowej chaty góralskiej (tzw. Chaty z Kir).

ZEW Niedzica S.A. czyni ponadto wiele dobrego na polu ekologii, głównie w obszarze zachowania krajobrazu przyrodniczego, a w szczególności fauny i flory: utrzymuje skarpę zapory w formie łąki pienińskiej, tzw. „ptasią wyspę” czy stawy rozrodcze dla płazów.

Jakub Lisiecki

ZEW Niedzica S.A.: 25 lat sukcesu energetycznego – Monitor Rynkowy

Leszek Bajorek, prezes ZEW Niedzica S.A. o planach, marzeniach i wyzwaniach:

– Przymierzamy się do otwarcia farmy fotowoltaiki 2 x 0,5 MW. A w dalszej przyszłości pochylimy się być może nad farmą… pływającą po jeziorze. Ponadto jesteśmy na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę tzw. Elektrowni Sromowce III. Ale to, co naprawdę nam się marzy, to zupełnie nowy zakład. Istnieją pewne bariery rozwoju naszej branży, w związku z którymi trzeba szukać rozwiązań niestandardowych. Gdy chodzi bowiem o elektrownie wodne, to wciąż jest mowa o modernizacjach już istniejących obiektów, ale nie o budowie nowych. Owszem, dyskutuje się o budowie obiektów spiętrzających, lecz jest to inwestycja trudna do udźwignięcia przez jeden podmiot; należałoby robić to w kooperacji – i tu chętnie zgłaszamy się jako potencjalny partner. Jesteśmy otwarci na pomysły i rozmowy.

Podziel się:

Nastepne

Zwykłe sprawy niezwykłych ludzi

śr. wrz 28 , 2022
Spółdzielnia „Energetyk” z Wrocławia jest jaśniejącą gwiazdą na mapie polskiej spółdzielczości mieszkaniowej. Moc jej działalności bierze się z ludzi, ich wkładu pracy, empatii i szeroko pojętego solidaryzmu Siła i rozmach inwestycyjny Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej „Energetyk” udowadniają, że jest ona w pełni profesjonalną instytucją. Stale podnosi poziom techniczny swoich zasobów. Jednocześnie dba o otoczenie, małą architekturę i utrzymanie kosztów eksploatacji na akceptowalnym poziomie. – Gwarantujemy pewność jutra naszym mieszkańcom; staramy się – mówi Maria Nowak, prezes Spółdzielni Mieszkaniowej […]
Zwykłe sprawy niezwykłych ludzi – Monitor Rynkowy

Nasze programy medialne:

Symbol

Siła

Wybierz Polskie