Dokładnie wiek temu, w 1921 roku, rozpoczęto budowę Portu Tymczasowego w Gdyni. Była to największa inwestycja infrastrukturalna Polski tamtych lat, a zarazem pierwszy polski port morski
Tak było wtedy…
Budowa portu morskiego, w mało wówczas znanej wsi Gdynia, rozpoczęła się w 1921 roku, a została zainicjowana z racji na pogarszające się stosunki polskiego rządu z władzami Wolnego Miasta Gdańsk. Port zainicjował rozwój samej Gdyni oraz bardzo mocno zdecydował o jej obecnej pozycji. Inicjatorami budowy portu było dwóch słynnych Polaków, Eugeniusz Kwiatkowski, budowniczy Gdyni oraz inż. Tadeusz Wenda, główny projektant oraz kierownik budowy portu. Port Gdynia został otwarty w 1923 roku, a koszt jego budowy w całości został pokryty ze środków publicznych. Wyniósł ok. 271 mln ówczesnych złotych. Biorąc pod uwagę inflację, ten koszt obecnie wyniósłby w przybliżeniu 3,5 mld zł. Dla porównania: koszt budowy Stadionu Narodowego w Warszawie wyniósł 2,2 mld zł. Z perspektywy nie tylko wzrostu przychodów dla miasta Gdynia, ale gospodarki całego kraju widać, że decyzja o budowie Portu Gdynia była znakomita. Bez niej trudno byłoby nam dziś wyobrazić sobie wymianę handlową Polski i Europy Środkowej.
… tak jest dziś …
Miliardowe zyski dla Skarbu Państwa z działalności portowej oraz całej branży okołoportowej nie byłyby możliwe, gdyby nie współczesne decyzje rozwojowe portu, podjęte przez obecny zarząd spółki, przy wsparciu Rządu RP.
– W dzisiejszych dniach przeżywamy chwile równie przełomowe dla Portu Gdynia, co moment rozpoczęcia jego budowy. W setną rocznicę wbicia pierwszej łopaty pod budowę Portu Tymczasowego jesteśmy w przededniu otwarcia nowego Publicznego Terminalu Promowego. To wspaniałe uczucie uczestniczyć w tak przełomowym momencie. Oddanie terminala do użytku oznaczać będzie dalszy rozwój polskiej gospodarki i samego miasta Gdynia. Oczywiście tak olbrzymia inwestycja nie miałaby szansy zaistnieć, gdyby nie rozwój transportu morskiego i coroczne wzrosty przeładunków. Jako jeden z nielicznych portów na Bałtyku zakończyliśmy ubiegły, pandemiczny rok ze wzrostem przeładunków, który wyniósł 2,9% – mówi Jacek Sadaj, wiceprezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A.
Rozwój inwestycyjny musi iść w parze ze zrównoważonym rozwojem, w trosce o środowisko i lokalną społeczność. Dlatego też władze Portu w ramach idei Green Port realizują szereg ekologicznych rozwiązań, które przyczyniają się do maksymalizacji jakości oraz wydajności, wśród których znalazły się m.in. możliwość bunkrowania kontenerowców ekologicznym paliwem, jakim jest gaz LNG. To rozwiązanie pozwala ograniczyć CO2 o blisko 25% względem paliw tradycyjnych, zanieczyszczenia siarką o blisko 100%, tlenkiem azotu o ok. 90% oraz cząstkami stałymi o 99%. Kolejnym krokiem portu na drodze ekologicznych rozwiązań są stacje ładowania pojazdów elektrycznych, które znajdują się bezpośrednio na słupach oświetleniowych. Ważnym elementem dbałości o środowisko jest również system yetiSense, który całodobowo monitoruje jakość powietrza, a w szczególności poziom emisji pyłu węglowego powstającego podczas przeładunków.
Elektryfikacja kolei nie tylko pozwoli na ograniczenie zanieczyszczenia powietrza, ale również zautomatyzuje sterowanie ruchem kolejowym w porcie, a to przyczyni się również do wzrostu bezpieczeństwa. Najważniejszą jednak inwestycją w bezpieczeństwo w porcie jest system GBAS-RTK – najnowocześniejszy oraz najdokładniejszy system naprowadzania statków. Będą z niego również korzystały statki pasażerskie, które od września br. zaczną dobijać do nowego Publicznego Terminalu Promowego. Ważnym elementem wspomnianego terminalu jest możliwość zasilania statków z lądu podczas postoju jednostek, a to w znaczący sposób wpłynie na jakość powietrza.
… a tak będzie wkrótce
Publiczny Terminal Promowy w Porcie Gdynia zostanie oddany do użytku już we wrześniu 2021 r. Jest to jedna z największych dotychczasowych inwestycji w gdyńskim porcie. Inwestycja, która w znaczący sposób przyczyni się do rozwoju miasta i całej polskiej turystyki. Terminal obsługiwać będzie połączenia promowe pomiędzy Polską a Szwecją. Jest to niezwykle nowoczesna budowla, która oprócz ekologicznych rozwiązań będzie pozwalała na skrócenie czasu związanego z zawinięciem do portu. Prace związane z tą inwestycją objęły między innymi budowę terminalu promowego o kubaturze 30 tys. m3 i magazynu 7 tys. m3, przebudowę nabrzeży o długości około 600 metrów, a także budowę placów i parkingów o łącznej wielkości 65 tys. m2. Za realizację całego projektu odpowiedzialna jest trójmiejska Korporacja Budowlana DORACO, a wartość całej inwestycji to ok. 290 mln zł. Inwestycja zrealizowana została przy dofinansowaniu ze środków unijnych w kwocie 116.837.137,67 zł.
Warto przypomnieć, że Port Gdynia jest również węzłem bazowym sieci TEN-T, czyli transeuropejskiego korytarza na trasie Bałtyk–Adriatyk, który jest kluczowym elementem szlaku komunikacyjnego łączącego północ z południem Unii Europejskiej w ramach tzw. Inicjatywy Trójmorza. Gdynia stanowi istotne ogniwo tego korytarza, odgrywającego fundamentalną rolę jednej z najważniejszych dźwigni rozwojowych Europy Centralnej. Korytarz liczy ok. 2,4 tys. km i łączy kluczowe dla transportu regiony z Polski, Czech, Słowacji, Austrii, Słowenii i Włoch, będące jednocześnie ogniwami Inicjatywy Trójmorza. Takie położenie generuje zatem dodatkowe powody do rozwoju portu, a to przyczynia się do wzrostu ekonomicznego Polski.
Michał Woźniakowski
współpraca: Jakub Lisiecki
dr Grzegorz Krawczyk,
ekspert ekonomiki transportu, Katedra Transportu Uniwersytetu Ekonomicznego
w Katowicach:
– Inwestycje realizowane w Pocie Gdynia wpisują się w dynamiczny rozwój rynku przewozów intermodalnych. Port stanowi ważny element sieci TEN-T, a poprzez swoje działania w zakresie zwiększenia przepustowości i integracji z transportem kolejowym wpływa na wzrost integracji międzynarodowych łańcuchów dostaw. Należy także podkreślić potencjał portu w zakresie współpracy przy realizacji tzw. Nowego Jedwabnego Szlaku – położenie portu pozwala na skrócenie czasu przewozu ładunków transportem kolejowym z Azji, m.in. do Wielkiej Brytanii i krajów skandynawskich. Z punktu widzenia ograniczenia negatywnego oddziaływania systemu transportowego na środowisko, pozytywnie należy ocenić także dążenie do zwiększenia udziału transportu kolejowego w obsłudze Portu Gdynia.
