Komórki macierzyste w służbie pacjentom z chorobami cywilizacyjnymi

Choroby zwyrodnieniowe stawów to problem, który dotyczy wszystkich krajów wysokorozwiniętych. Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, we współpracy z innymi ośrodkami naukowymi w Polsce oraz kliniką ortopedyczną, opracowują rozwiązania w ich leczeniu, w tym u pacjentów cierpiących także z powodu innych chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2 i otyłość

Badania z misją

Prof. Ewa Zuba-Surma z Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego medycyną regeneracyjną zainteresowała się jeszcze podczas pracy w Zakładzie Transplantologii Collegium Medicum UJ w Krakowie, mistrzowskie szlify zdobywała zaś w ośrodkach naukowych w Stanach Zjednoczonych: Institute of Molecular Cardiology oraz Stem Cell Biology Institute w Uniwersytecie w Louisville.

Owocem jej wieloletniej pracy jest wieloośrodkowy projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) pn.: „Opracowanie zoptymalizowanych metod leczenia uszkodzeń tkankowych w oparciu o innowacyjne kompozyty oraz mezenchymalne komórki macierzyste i ich pochodne u pacjentów z chorobami cywilizacyjnym” (BioMiStem) realizowany w ramach programu STRATEGMED III. 

Celem projektu jest opracowanie nowych strategii leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów, które z jednej strony będą oparte o zmodyfikowane komórki macierzyste o zwiększonym potencjale regeneracyjnym, z drugiej zaś o biozgodne biomateriały syntetyczne lub naturalne rusztowania, sprzyjające właściwościom proregeneracyjnym komórek. Projekt bierze pod uwagę także badanie wpływu innych chorób towarzyszących, jak cukrzyca typu 2 i otyłość, na właściwości komórek pacjentów, które miałyby być zastosowane w leczeniu.

– Komórki są namnażane ex vivo w obecności pożywek hodowlanych, które stymulują ich przekształcanie się w odpowiedni typ komórek, np. komórki chrząstki. Łączenie komórek macierzystych z odpowiednio biofunkcjonalizowanymi rusztowaniami biomateriałowymi z jednej strony zapewnia im niszę do wzrostu, z drugiej zaś może zwiększać ich potencjał biologiczny, dzięki czemu uzyskamy bardziej efektywne implanty do leczenia ubytków chrzęstno-kostnych – podkreśla prof. Ewa Zuba-Surma, kierownik projektu.

Światowy przełom w medycynie regeneracyjnej

Najnowsze trendy w światowej medycynie regeneracyjnej oscylują wokół dwóch nurtów, opartych o dwa typy komórek macierzystych. Pierwszy bazuje na indukowanych pluripotencjalnych komórkach macierzystych (iPS), zbliżonych właściwościami do komórek embrionalnych. Ich potencjał do różnicowania we wszystkie typy tkankowe otwiera potencjalną możliwość szerokiego zastosowania ich w regeneracji, ale niesie też spore ryzyko ze względu na wysoką teratogenność. Drugim trendem są działania oparte o potencjał regeneracyjny i wydzielniczy komórek macierzystych izolowanych bezpośrednio z tkanek pacjentów, w tym komórek macierzystych mezenchymalnych (MSCs) oraz wydzielanych przez nie pęcherzyków zewnątrzkomórkowych.

Prof. Ewa Zuba-Surma skupia się w swoich badaniach na wykorzystaniu obu rodzajów komórek macierzystych oraz wydzielanych przez nie pęcherzyków w celu wypracowania optymalnych rozwiązań służących jak najlepiej pacjentom.

– W tej chwili prowadzimy badania nad pozyskiwaniem preparatów pęcherzyków zewnątrzkomórkowych produkowanych m.in. przez mezenchymalne komórki macierzyste, dla celów regeneracyjnych. Ich najważniejszą cechą jest efekt parakrynny, a wydzielane substancje mogą m.in. stymulować endogenne mechanizmy naprawcze. Zastosowanie pęcherzyków pozwoli w niektórych przypadkach wyeliminować konieczność aplikowania samych komórek – akcentuje prof. Ewa Zuba-Surma.

Innowacyjne wyniki

Dotychczasowe wyniki badań projektu BioMiStem są niezwykle obiecujące. Udało się opracować takie podłoża oparte o biozgodne materiały, które zwiększają potencjał proregeneracyjny komórek MSCs w kontekście aplikacji w ortopedii.

Pierwsze wyniki fazy przedklinicznej prowadzone w oparciu o model transgenicznej humanizowanej świni, której aplikowane są ludzkie komórki macierzyste hodowane w obecności biozgodnych materiałów, dowodzą, że opracowywane podejścia mogą prowadzić do regeneracji uszkodzeń chrzęstno-kostnych. 

Do fazy klinicznej prowadzonej przez kliniki ortopedyczne wybrano 200 pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów i chorobami cywilizacyjnymi, jak cukrzyca typu 2 lub otyłość i mimo że została ona zaplanowana na kwiecień 2020 r., już w tej chwili wzbudza olbrzymie zainteresowanie. 

Projekt BioMiStem daje zatem szanse na opracowanie nowych podejść regeneracyjnych opartych w całości o polską myśl naukową.

Joanna Gulewicz

Projekt pt.: „Opracowanie zoptymalizowanych metod leczenia uszkodzeń tkankowych w oparciu o innowacyjne kompozyty oraz mezenchymalne komórki macierzyste i ich pochodne u pacjentów z chorobami cywilizacyjnym” (BioMiStem) finansowany ze środków programu strategicznego STRATEGMED III przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoku (NCBR) (nr STRATEGMED3/303570/7/NCBR/2017) 

Podziel się:

Nastepne

Kapitał, mentoring i Smart Money – trzy filary PowerUp!

czw. maj 30 , 2019
Danubia Nanotech ze Słowacji pokonał ponad 300 konkurentów, otrzymując szansę na globalny rozwój biznesu. Galę finałową podczas konferencji Impact’19 zwycięzcy opuścili z czekiem na 50 tys. euro oraz szansą na zaproszenie do prestiżowego akceleratora Highway® by InnoEnergy Już po raz piąty start-upy z 24 krajów Europy Środkowo-Wschodniej stanęły do walki w organizowanym przez InnoEnergy konkursie PowerUp!. Tegoroczni Laureaci zaprezentowali grafenowy czujnik przeznaczony do monitorowania temperatury powierzchniowej. Produkt w postaci bardzo […]

Nasze programy medialne:

Symbol

Siła

Wybierz Polskie