Naukowcy z Politechniki Łódzkiej we współpracy z zespołami badawczymi z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytut Włókiennictwa pracują nad innowacyjnymi materiałami hybrydowymi do opatrywania trudno gojących się ran, w tym ran towarzyszących cukrzycy.
Zespół pod kierownictwem prof. dr hab. inż. Beaty Kolesińskiej z Politechniki Łódzkiej w ramach projektu UMO-2018/31/B/ST8/02760 pn.: „Innowacyjne materiały hybrydowe użyteczne w wytwarzaniu opatrunków do leczenia stopy cukrzycowej” pracuje nad opracowaniem modelu opatrunku opartego o polisacharydy i odpowiednio wyselekcjonowane fragmenty białek, który będzie w pełni resorbowalny. Naukowcy swoją uwagę skupili na tworzeniu opatrunków użytecznych w przypadku szczególnie trudno gojących się ran, jak chociażby te powstające przy stopie cukrzycowej.
Matrycę opatrunków stanowią odpowiednio wyselekcjonowane fragmenty białek, biorące udział w całym procesie gojenia się rany oraz polisacharydy (alginian i chitozan) warunkujące odpowiednie właściwości mechaniczne oraz znacznie przyśpieszające proces gojenia się ran.
– Bardzo ważne było dla nas opracowanie modelu opatrunku, który będzie zawierał peptydy o działaniu przeciwbakteryjnym (AMP). Zastosowanie AMP powinno nie wpływać na wzrost oporność patogenów bakteryjnych na środki antybakteryjne. Nie bez znaczenia był także dobór polisacharydów, chitozan i jego pochodne mają działanie przeciwbakteryjne. Alginian wapnia, co prawda nie posiada właściwości antybakteryjnych, jednak odpowiada za utrzymywanie prawidłowej wilgotności środowiska rany – wyjaśnia prof. Beata Kolesińska, kierownik projektu.
Naukowcy w tej chwili są na końcowym etapie selekcjonowania peptydów z grupy cytokin i chemokin przeciwzapalnych i prozapalnych, które będą stymulowały rozpoczęcie procesu zapalnego stanowiącego konieczny etap w procesie gojenia się ran, a zarazem sprawiających, że proces ten będzie przebiegał w kontrolowany sposób.
– Za nami selekcja odpowiednich fragmentów białek tworzących macierz pozakomórkową i wybór fragmentów czynników wzrostu, które są kluczowe dla procesu regeneracji. Dlatego też w obecnej chwili skupiliśmy się na wyselekcjonowaniu i sprawdzeniu użyteczności peptydów przeciwbakteryjnych – dodaje naukowiec.
Kolejny krok to zbadanie tzw. wyskrobków ran cukrzycowych pod kątem identyfikacji patogenów, co pozwoli dobrać najbardziej adekwatne względem nich peptydy.
Zespół badawczy kierowany przez prof. Beatę Kolesińską pracuje również nad niezwykle istotnym szczególnie dla służb mundurowych i medycznych projektem, który dotyczy stworzenia opatrunków hemostatycznych podwójnego zastosowania.
– Zależy nam, by opatrunek zawierał w sobie takie materiały, które znacznie przyśpieszą proces tamowania krwawienia, w szczególności z dużych i głębokich ran, gdzie niejednokrotnie o życiu pacjenta decyduje błyskawiczne zatamowanie krwawienia. Często są to nawet minuty. Mam przy sobie zespół naukowców młodych, ambitnych i przede wszystkim zdeterminowanych nie tylko na własny rozwój, ale także na niesienie pomocy tym, którzy jej potrzebują najbardziej – podkreśla badaczka.
Podczas realizacji projektów pojawiało się wiele ciekawych ścieżek badawczych i już w tej chwili naukowcy myślą o podjęciu kolejnych wyzwań, jak chociażby niezwykle istotny w kontekście pandemii i powikłań po zakażeniach SARS-CoV-2 problem zwłóknienia płuc, a tym samym regeneracja tkanek włókniejących.
Joanna Gulewicz
