Najlepsze opakowanie to takie, którego nie wyprodukowano

Dobre życzenie czy też cel, który można osiągnąć? Choć idea zero waste jest niewyczerpanym źródłem inspiracji i pomysłów na to jak ograniczyć powstawanie odpadów, to doskonale wiemy, że czasem jest to trudne lub wręcz niemożliwe do zrealizowania. Wówczas warto skupić się na prawidłowym postępowaniu z tymi odpadami, które już powstały.

Jak można to osiągnąć? Oczywiście w życiu i wyborach konsumenckich warto kierować się zasadą minimalizmu i racjonalizmu. Zastanawiać się, co jest nam potrzebne lub czy to, co kupuję, nie będzie jednorazowym wyborem. Można powiedzieć, że jest to krok przed powstaniem odpadu, przed jego wytworzeniem. Ale, co warte podkreślenia, w tych naszych wyborach istotnym jest skupienie się na takich rzeczach czy opakowaniach, które będą miały szansę trafić do przetworzenia. Nie sztuką jest kupować produkty, które nawet po najdłuższym użyciu trafią po prostu na składowisko.

Nie bez powodu 18 marca obchodzimy Światowy Dzień Recyklingu. To zwrócenie uwagi na to, że świat i jego surowce nie są przysłowiową studnią bez dna i nie można w nieskończoność czerpać z jego zasobów bez ponoszenia konsekwencji. Skoro nie możemy uwolnić się od odpadów, to w pierwszej kolejności ograniczajmy ich wytwarzanie, a jeśli już są – nauczmy się właściwie z nimi postępować, aby mogły trafić do ponownego użycia.

ekologia
autor plakatu: Wiesław Łysakowski

Zakład Gospodarki Odpadami S.A. w Bielsku-Białej jest firmą, która na co dzień mierzy się z odpadami produkowanymi przez ok 230 tys. mieszkańców z Bielska-Białej i ościennych gmin. Mając takie instalacje jak: sortownię (o przepustowości 70 tys., Mg /rok), kompostownię (28 tys. Mg/rok), składowisko, linię do sortowania szkła, Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych czy plac kruszenia odpadów budowalnych oraz demontażu wielkogabarytów – w sposób kompleksowy zagospodarowuje odpady, które tam trafiają. W pierwszej kolejności nacisk położony jest na wyodrębnienie frakcji surowcowej, a następnie odpowiednie zabezpieczenie i zagospodarowanie tych odpadów, które takiego potencjału  nie mają. Firma stawia ogromny nacisk na właściwą edukację mieszkańców, właśnie po to, aby zakorzenić w odbiorcach ideę  przede wszystkim ograniczania, a w dalszej kolejności właściwego postępowania z odpadami.

Tak naprawdę cały proces zaczyna się „u źródła”, czyli w gospodarstwie domowym. To, w jaki sposób mieszkaniec postąpi z odpadem, w jaki sposób podejdzie do zagadnienia segregacji, będzie miało ogromny wpływ na jakość surowca, który zostanie skierowany do recyklingu. Spróbujmy przyjrzeć się tylko niektórym zagadnieniom z tego obszaru przez pryzmat zakładu, który je przetwarza i osób, które mają z nimi do czynienia na co dzień.

Papier: cenny surowiec, który pozwala zaoszczędzić ten naturalny, czyli drzewa i może być przetwarzany, dopóki włókna celulozowe nie ulegną osłabieniu (czyli około 6-7 razy). Ze stosu gazet o wysokości 125 cm można wyprodukować tyle samo kartek co z 6-metrowej sosny, natomiast do produkcji 1 tony papieru potrzeba ściąć około 17 drzew, które w ciągu roku produkują tlen dla 170 osób. Drzew, które rosną blisko 60 lat, podczas gdy wydruk kartki trwa zaledwie sekundę. W samym 2022 roku do ZGO S.A. przekazałByło to możliwe, ponieważ został właściwie posortowany, czyli nie był zanieczyszczony czy wymieszany z innymi odpadami, co w dużej mierze utrudniłoby proces recyklingu tego odpadu.

ekologia
autor plakatu: Wiesław Łysakowski

Kolejny surowiec: szkło. W 2022 roku do Zakładu Gospodarki Odpadami S.A. przyjechało aż 7 078,92 ton tego materiału, który po doczyszczeniu i rozsortowaniu na szkło kolorowe i bezbarwne trafił do recyklera. To o tyle wdzięczny surowiec, że może być przetwarzany nieskończoną ilość razy, pod warunkiem, że będzie to szkło opakowaniowe. I na tym właśnie polega cała trudność – szkło szkłu nierówne. Jedynie butelki i słoiki mogą znaleźć się w zielonym koszu. Niestety statystyczny Polak do kosza na odpady zmieszane wyrzuca aż 56 szklanych opakowań rocznie. Czyli tyle surowca „ucieka” nam ze strumienia materiału, który mógłby trafić do recyklingu. A ponowne wykorzystanie jednej szklanej butelki to oszczędność 1100 W energii, której potrzeba do wyprodukowania nowej.

Poruszając temat surowców i recyklingu nie sposób pominąć zagadnienia tworzyw sztucznych. Powszechnie stosowane niemal od lat 60. w różnych dziedzinach gospodarki, stworzone w celu ułatwienia codzienności. Lecz oprócz niesienia niewątpliwych korzyści stały się równocześnie problemem na szeroką skalę. Przeciętny Polak zużywa rocznie około 300 foliówek oraz ponad 60 butelek plastikowych typu PET. O ile butelki PET można poddać recyklingowi (około 9 razy), to tylko niektóre z rodzajów folii mogą trafić do powtórnego przetworzenia. W tym miejscu warto powrócić na moment do zagadnienia ograniczania powstawania odpadów. Butelkę plastikową z powodzeniem można zastąpić butelką szklaną czy bidonem, które są wielokrotnego użytku. Podobnie jest z torebkami foliowymi: jedna torba wielorazowa może z powodzeniem zastąpić ich prawie 800! Wystarczy zmienić nawyki, tym bardziej jeśli uzmysłowimy sobie, że produkcja  takiej torebki trwa jedną sekundę, używamy jej około 25 minut, natomiast będzie się rozkładać blisko 400 lat.

Powracając do butelek plastikowych typu PET: ich recykling jest powszechnie znany, podczas którego powstają: włókna poliestrowe, płatki PET oraz regranulat. Z nich wytwarzane są nowe produkty, takie jak bluzy polarowe, wypełnienia do śpiworów, pasy samochodowe, czapki, plecaki, piórniki i oczywiście kolejne butelki PET. Ważne jest jednak, aby podczas segregacji butelek PET stosować kilka istotnych zasad: opróżniać je z zawartości, unikać wrzucania do nich innych odpadów, np. gum do żucia, papierków itp., zgniatać i zostawiać na nich zakrętki, ściągać etykiety termokurczliwe. Wtedy mamy niemal 100% pewności, że we właściwy sposób zostaną skierowane do recyklingu. A jaka jest dalsza droga butelki PET po wyrzuceniu jej do właściwego kosza? W ZGO S.A. w Bielsku-Białej trafia ona do zmechanizowanej sortowni na ciąg separatorów, czyli maszyn, które ze skutecznością ponad 90% rozdzielają butelki PET na kolory biały, zielony i niebieski oraz pozostałe opakowania PET (np. z chemii gospodarczej). Tak wysortowane odpady trafiają do magazynu surowców wtórnych, gdzie czekają na odbiór przez recyklera. W ten sposób ZGO S.A. w 2022 roku do recyklingu przekazało łącznie 1 083,44 ton butelek PET.

ekologia
autor plakatu: Wiesław Łysakowski 

Myśląc o odpadach i sposobach na ich zagospodarowanie w ZGO S.A. warto poruszyć problem odpadów BIO. Kupowanie w nadmiarze, bez listy zakupów; umieszczanie produktów na tyłach lodówki, w mało widocznym miejscu sprawia, że przegapiamy termin ważności i w efekcie wyrzucamy ponad 200 kg jedzenia w ciągu roku. Najczęściej są to warzywa, owoce oraz mięso. ZGO S.A. w swoich działaniach edukacyjnych bardzo mocno porusza ten problem, podpowiadając jednocześnie sposoby na jego ograniczenie. Wszak jeśli mówimy o odpadach, należy wziąć pod uwagę również te produkowane w kuchni czy w ogrodach. Pokazując również sposoby na właściwe zagospodarowanie tego rodzaju odpadów, ZGO S.A. od roku 2019 z powodzeniem wytwarza certyfikowany kompost, który jest udostępniany wszystkim zainteresowanym. Z odpadów zielonych tworzony jest produkt o nazwie KompoBiBi, którego sprzedaż z roku na rok rośnie. W 2023 roku wyniosła 1 800,34 Mg. Dodatkowo w tym samym 2023 roku uzyskano certyfikat na produkt z odpadów BIO kuchennych  o nazwie KompoBiBiku.

Nie sposób w tym miejscu wyczerpać tematyki odpadów, surowców, ich przetwarzania i recyklingu w kontekście pracy Zakładu Gospodarki Odpadami S.A. w Bielsku-Białej. Każdy, kto ma styczność z gospodarką odpadami, wie, że jest to studnia bez dna, jeśli chodzi o zagadnienia, pomysły, ale również problemy. Aby móc przybliżyć odbiorcom choć po części zagadnienia, z którymi styka się każdego dnia ZGO S.A., został przygotowany specjalny kalendarz edukacyjny, ukazujący problemy, skłaniający do przemyśleń, pokazujący rolę zakładu, który na co dzień mierzy się z różnymi strumieniami odpadów, chcąc sprostać wszystkim wymogom, poziomom recyklingu i obwarowaniom prawnym. Niniejszy tekst jest jedynie wstępem i zachętą do poznania tej dziedziny. Autorem prac w kalendarzu jest znany plakacista Wiesław Łysakowski, natomiast materiał edukacyjny został przygotowany przez pracowników ZGO S.A. Zapraszamy do zeskanowania kodu QR dostępnego w artykule, dzięki któremu mogą Państwo pobrać całość wspomnianego kalendarza i spojrzeć na zagadnienia recyklingu i odzysku oczami zakładu, który znajduje się pomiędzy wytwarzającym odpady a recyklerem.

Podziel się:

Wspomniano o tekście: “Najlepsze opakowanie to takie, którego nie wyprodukowano”.

Komentarze są niedostępne.

Nastepne

Modernizacja Sortowni Gdańsk

pon. mar 18 , 2024
57 ton odpadów w ciągu godziny, 22 separatory optyczne, wzrost o 100% liczby produkowanych surowców wtórnych przygotowanych do recyklingu. Oto efekty modernizacji sortowni w Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku Nasze miasto przoduje w kraju dzięki unikatowej instalacji do sortowania odpadów zmieszanych. To technologiczny majstersztyk, który pozwoli nam na produkcję aż 14 rodzajów surowców wtórnych – te słowa padły z ust Grzegorza Orzeszko, prezesa Zakładu Utylizacyjnego Sp. z o.o. podczas ubiegłorocznej konferencji […]
wydajność i ekologiawydajność i ekologia

Nasze programy medialne:

Symbol

Siła

Wybierz Polskie